به حق باشد یا باطل.
ملاحظه کنید امام صادق (ع) لفظ "امام" را بر امیرالحاج "اسماعیل بن علی" اطلاق میفرماید، آنجا که آن حضرت به هنگام ترک عرفات از استر خود به روی زمین افتاد و "اسماعیل" به احترام آن حضرت توقف کرد، حضرت به وی فرمود:
و در رساله الحقوق علی بن الحسین (ع) آمده است:
خلاصه کلام اینکه پیشوای هر کار عمومی یا رهبر اجتماعی و عمومی مردم اصطلاحا امام است، و مراد از امام در این گونه روایات همان حاکم عادل است اگر چه معصوم نباشد؛ چنانچه اطلاق لفظ، این را اقتضا دارد، اگر چه ائمه دوازده گانه (ع) به هنگام ظهور، سزاوارترین افراد نزد ما برای این منصب شریف هستند.
و پیش از این به تفصیل مورد بحث قرار گرفت که امامت و شئون آن در بافت نظام اسلام و احکام آن تنیده شده است و در هیچ یک از زمانها تعطیل بردار نیست، و تحقیق و بررسی در وضعیت هلال و اثبات آن و تعیین تکلیف مسلمانان در روزه و عید و وقوفشان از مهم ترین وظایف عامه مسلمانان است.
[سیره پیامبراکرم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و خلفا در اعلان هلال ]
پیامبراکرم (ص) و نیز امیرالمؤمنین (ع) و همه خلفاء در زمان خویش به عنوان