اینها به خاطر ادای حق خدا و حق انسانیت و دفاع از یگانه پرستی و عدالت است.
ولی در عین حال اگر کفار با مسلمانان سر جنگ نداشتند و با یکدیگر علیه مسلمانان همدست و هم پیمان نشدند، با آنان میتوان بر اساس قسط و عدل و نیکی و انصاف عمل نمود و در صورتی که مصلحت اسلام و مسلمین اقتضا کند با آنان پیمان و قرارداد امضا کرد. و تا زمانی که آنان به پیمان و قراردادهای خویش استوارند بر حکومت اسلامی و امت مسلمان واجب است که آن پیمان و قراردادها را محترم بشمارند و به آن پایبند باشند، و چنانچه از نص آیات شریفه الهی به دست آمد این از لوازم ایمان و تقوی است.
البته در صورتی که به مسلمانان خیانت کنند و پیمان شکنی نمایند، در آن صورت به خاطر عملی که خود انجام داده اند حرمت آنان نیز از بین خواهد رفت. و در شرایطی که اماره و علامت فریب و خیانت هم از آنان آشکار گردد، در آن شرایط بسا درنگ کردن مخالف دورنگری و احتیاط و موجب تسلط ناگهانی آنان بر مسلمانان گردد. که در چنین شرایطی حاکم اسلامی به خاطر مصالح اسلام و امت اسلامی میتواند قطع رابطه خویش را با آنان اعلام کند. ولی جنگ با آنان پیش از ابلاغ و اعلان قبلی جایز نیست. خداوند متعال میفرماید:
الذین عاهدت منهم ثم ینقضون عهدهم فی کل مرة و هم لا یتقون فاما تثقفنهم فی الحرب فشرد بهم من خلفهم لعلهم یذکرون و اما تخافن من قوم خیانة فانبذ الیهم علی سواء ان الله لا یحب الخائنین انفال (8) 56/_58 همانان که از ایشان پیمان گرفتی ولی آنان پیمان خویش را هر بار میشکنند و پروا نمی گیرند؛ پس هر گاه در جنگ بر آنان دست یافتی با آنان چنان جنگ کن که آنان که پشت سرشان هستند پراکنده شوند، شاید پند گیرند؛ و هر گاه از مردمی بیم خیانت در پیمان داشتی، به آنان اعلام کن که
.jpg)
