صفحه ۲۶۷

همه جامعه سرایت می‎کند.

21- برخوردها و زندگی پیامبراکرم (ص) را نیز هنگامی که مورد مطالعه قرار می‎دهیم مشاهده می‎کنیم که آن حضرت به پیمانهای خویش تا هنگامی که طرف مقابل وفادار بوده وفادار می‎مانده است؛ اکنون به دو نمونه آن توجه فرمائید:

[الف ] در صلح حدیبیه، پس از آنکه بین آن حضرت و بین سهیل بن عمرو - به نمایندگی از مشرکین - پیمان نامه صلح به امضاء رسید، از جمله مواد قید شده در آن قرارداد این بود:

"از قریش هر کس بدون اجازه ولی خود به نزد محمد آید، وی موظف است که او را به قریش برگرداند.

در همان لحظه که هنوز آن حضرت و سهیل از جا بلند نشده بودند، "ابوجندل" آمد و او از کسانی بود که از قبل اسلام آورده بود، سهیل با ناراحتی از جا بلند شد و صورت خود را برگردانید و گفت: ای محمد! پیش از اینکه این شخص بیاید قضیه بین من و تو تمام شده بود. حضرت فرمود: درست می‎گویی، سهیل دست ابوجندل را گرفت و او را می‎کشید تا به سوی قریش ببرد، و ابوجندل با همه صدا فریاد می‎کشید که: ای مسلمانان به دادم برسید، آیا نزد مشرکان بروم تا مرا در دینم مورد آزار قرار دهند؟ پیامبرخدا(ص) فرمود:

ای ابوجندل صبر کن و به حساب خدا گذار، البته خداوند برای تو و سایر مستضعفین که با تو هستند فرج و گشایشی می‎رساند، ما با این قوم قرارداد صلحی را به امضا رساندیم و خدا را بر آن به گواهی گرفتیم و ما به آنان خیانت نمی کنیم."یا اباجندل، اصبر و احتسب، فان الله جاعل لک و لمن معک من المستضعفین فرجا و مخرجا. انا قد عقدنا بیننا و بین القوم صلحا و اعطیناهم علی ذلک و اعطونا عهد الله، و انا لا نغدر بهم. (ر. ک . سیره ابن هشام ‏332/3_333)

ناوبری کتاب