آیت‌الله منتظری

عهدنامه مالک اشتر است که می‎فرماید:

این عهدنامه را پیش از سید رضی (ره) حسن بن علی بن شعبه در تحف العقول با کمی تفاوت با آنچه در نهج البلاغه است آورده، و نیز همین مضامین در دعائم الاسلام با تفاوت بسیار زیاد آمده است.

ولی نص کلام اجمالا بر صحت خود گواه است، علاوه بر اینکه عهدنامه نزد اصحاب مشهور است و نجاشی و شیخ در فهرست خود در شرح حال اصبغ بن نباته زنجیره سند آن را به وی رسانده اند و سند آن هم اجمالا بد نیست.

کلام آخر

صحیح عبدالله بن سنان که در کلام صاحب جواهر آمده بود اگر چه بر جواز هم پیمانی بازرگانان و صاحبان کالا بر یک قیمت واحد برای بردن سود بیشتر دلالت می‎کند ولی این در صورتی است که این پیمان مشترک موجب اجحاف بر مردم نگردد، و الانزد عقل و شرع مرجوح و مردود است.

پس به طور خلاصه باید گفت: هم پیمانی بر قیمت واحد بدون اشکال است و بسا در برخی موارد برای پیشگیری از پایین آمدن ارزش کالا و زیانمند شدن صاحبان آن ضروری به نظر می‎رسد.نظیر توافق کشورهای صادرکننده نفت در تشکیلاتی بنام "اوپک" برای کنترل بازار نفت و جلوگیری از سقوط قیمت آن توسط کارتلها و شرکتهای چند ملیتی غربی. و یا تعاونی های تولیدی که برای تولید مناسب کالا و فروش آن به قیمت مناسب در بازار و جلوگیری از ورشکست شدن تولیدکنندگان جزء تشکیل می‎گردد. که چنین توافقهائی را نمی توان برخلاف مصالح جامعه دانست و بسا برخی موارد ضروری نیز می‎باشد. (مقرر) ولی لازمه آن مراعات انصاف و اجحاف