صفحه ۱۲۱

[ج:] فرمان امیرالمؤمنین (ع) به مالک و رفاعه مبنی بر جلوگیری از احتکار و مجازات مرتکبین آن، که پیش از این از نظر شما گذشت. در جواهر نیز آمده است:

"اگر اجبار هم امکان پذیر نبود، حاکم به جای او اجناس را به فروش می‎رساند؛ بلکه ظاهر کلمات برخی از فقها این است که درصورت عدم امکان اجبار هم امام می‎تواند اجناس را به فروش برساند، اگرچه ممکن است مناقشه شود که در روایات چنین مجوزی داده نشده است."جواهر ‏485/22 به نظر می‎رسد حق هم همین است؛ زیرا "الضرورات تتقدر بقدرها" اول باید تذکر داد، در مرحله بعد باید مجبورش کرد و در مرحله بعد حاکم دخالت می‎کند. (الف - م، جلسه 183 درس)

13- قیمت گذاری

کلمات فقها در این زمینه

آیا کالای احتکار شده را می‎توان قیمت گذاری کرد یا خیر؟ در این زمینه نظرهای متفاوتی ابراز شده، ولی بیشتر فقها قائل به منع هستند، بلکه در مفتاح الکرامة آمده است:

"کالای احتکار شده را نمی توان قیمت گذاری کرد چنانچه در سرایر آمده: "بر اساس اجماع و روایات متواتره"، و در مبسوط آمده: "بدون هیچ اختلافی"، و در تذکره ادعا شده: "و به نظر ما امامیه".مفتاح الکرامة ‏109/4، کتاب المتاجر.

اکنون اجمال آرای فقها در این زمینه را یادآور می‎شویم:

1- در نهایه شیخ آمده است:

"حاکم نمی تواند محتکر را بر فروش کالای احتکار شده به قیمت بخصوصی

ناوبری کتاب