صفحه ۱۰۹

ایشان در ادامه این مطالب می‎فرمایند:

"اگر در ایام کمبود و قحطی مردم به طعام جدیدی عادت کنند، بنابر علت ذکر شده حکم احتکار در مورد این طعام هم جاری می‎شود. و در روایات تعبیراتی آمده که به روشنی اعلام می‎دارد که ملاک در حرمت احتکار همان احتیاج است و همین مؤید این نظریه است که کالاهای ذکر شده در روایات به عنوان مثال و نمونه است نه انحصار، گرچه این تنزیل خالی از مناقشه نیست."جواهر ‏483/22

بنابراین صاحب جواهر(ره) نیز قائل به تعمیم هستند ولی به ملاک حاجت و اضطرار و نه به عنوان احتکار.

از فقهای متأخرین نیز یکی از کسانی که به "تعمیم" فتوا داده آیة الله اصفهانی [آقا سیدابوالحسن ]- طاب ثراه - می‎باشد، ایشان در کتاب وسیلة النجاة خویش می‎فرمایند:

"احتکار حبس و نگهداری طعام است به امید ایجاد کمبود و قحطی، و این عمل در صورت نیاز مسلمانان و نبودن کسی که به اندازه کفایت آنان طعام در اختیارشان گذارد حرام است... احتکار با حبس و نگهداری گندم، جو، خرما، کشمش، روغن و نیز روغن زیتون و نمک بنابر احتیاط اگر نگوئیم اقوی، تحقق می‎پذیرد. بلکه بعید نیست بگوئیم در هر چیزی از مواد خوراکی که اهالی شهری به آن نیازمندند احتکار تحقق می‎یابد، نظیر برنج و ذرت نسبت به برخی از مناطق و نواحی."وسیلة النجاة 8/2

در کلام ایشان برنج و ذرت آمده که در روایات حصر کننده نیامده بود. بنابراین از

ناوبری کتاب