صفحه ۹۰

"ده نفر هستند که مشترکا یک نفر را کشته اند، چه کار باید کرد؟ حضرت فرمود: اختیار با اولیاء مقتول است، اگر خواسته باشند می‎توانند دیه و خونبهای نه نفر از آنان را به ولیشان پرداخت کرده و همگی ده نفر را به عنوان قصاص بکشند. و اگر بخواهند می‎توانند فقط یک نفر از میان آن ده نفر را با اختیار برگزیده و به عنوان قصاص بکشند، در این صورت آن نه نفر باید هر کدامشان یکدهم خونبهای او را [یعنی شخص قصاص شده را] به ولی او پرداخت کنند. بعد از آن نیز حاکم مسلمین آنان را تأدیب نموده و زندانی می‎کند."فی خبر فضیل بن یسار قال: قلت لابی جعفر(ع): عشرة قتلوا رجلا؟ قال: ان شاء اولیاؤه قتلوهم جمیعا و غرموا تسع دیات، و ان شاؤوا تخیروا رجلا فقتلوه و أدی التسعة الباقون الی اهل المقتول الاخیر عشر الدیه کل رجل منهم. قال (ع): ثم الوالی بعد یلی أدبهم و حبسهم. (وسائل ج ‏30/19، باب 12 از ابواب قصاص در نفس، حدیث 6)

مشابه این روایت روایت مرسلی است که مرحوم کلینی آن را نقل کرده و چنین گفته است:

"در روایت دیگری آمده است که: سپس از حقوق والی و حاکم مسلمین است که او را تأدیب و زندانی کند."قال الکلینی: و فی روایة اخری: "ثم للوالی بعد أدبه و حبسه." (وسائل ج ‏303/19، باب 4 از ابواب عاقله، حدیث 2)

زیرا ظاهر این است که ادب کردن غیر از زندانی کردن است.

8- "کسی که به دروغ شهادت می‎دهد":

در روایت غیاث بن ابراهیم، از جعفر، از پدرش گزارش شده است که:

"علی (ع) هرگاه کسی را می‎گرفت که به دروغ شهادت داده بود، اگر آن شخص غریب بود، او را به میان قبیله و محل زندگی خود می‎فرستاد (تا در آنجا در میان مردم گردانده شود و به عنوان شاهد زور [شهادت دهنده به دروغ ] معرفی گردد) و اگر شخص بازاری بود، او را به بازار می‎فرستاد که در آنجا به مردم معرفی شود، آنگاه چنین کسی را چند روز زندانی می‎کرد، و سپس آزاد و مرخصش می‎کرد."خبر غیاث بن ابراهیم، عن جعفر، عن أبیه أن علیا(ع) کان اذا أخذ شاهد زور، فان کان غریبا بعث به الی حیه، و ان کان سوقیا بعث به الی سوقه، فطیف به، ثم یحبسه ایاما ثم یخلی سبیله. (وسائل ج ‏244/18، باب 15 از ابواب شهادات، حدیث 3)

ناوبری کتاب