آیت‌الله منتظری

بحث ششم: موارد جمع میان زندان و دیگر کیفرهای شرعی

از آنچه تاکنون یاد کرده ایم چنین به دست می‎آمد که زندان در اسلام با اهداف و انگیزه های مختلفی به کار گرفته می‎شود. مثلا گاهی به عنوان حد و گاهی به عنوان تعزیر. و در این دو صورت هدف از به کار گرفتن آن تنبیه شخص بزهکار و اصلاح او، و تنبه و عبرت گیری دیگران می‎باشد. گاهی نیز زندان فاقد جنبه های کیفری است و صرفا برای جلوگیری از فرار متهم تا روشن شدن حقیقت و یا برای بازجوئی او و به خاطر بازپس گرفتن حق و دینی که بر ذمه اوست او را زندانی می‎کنند. و گاهی برای دفع شر و ضرر زندانی از دیگران است که در این صورت هدف این نیست که او متنبه و اصلاح شود، بلکه فقط برای دفع شر و ضرر او از دیگران زندانی شده است.

بنابراین در مجموع زندان چهار قسم می‎باشد. در دو قسم اول یعنی آنجا که به عنوان حد و یا تعزیر به کار گرفته می‎شود، اگر دیگر از کیفرها نیز بدان افزوده شود جایز می‎باشد؛ مانند مقید ساختن، تازیانه زدن پیش از زندان و یا در زندان، و نیز سختگیری در خوراک، ممنوع الملاقات بودن و دیگر امور مشابه. البته همه اینها در صورتی است که حاکم عادل و دانا از روی بصیرت تشخیص بدهد که این قبیل