صفحه ۴۴

مشروعیت زندان از دیدگاه سنت معصومین (ع)

تا اینجا مشروعیت زندان از نظر قرآن مجید بررسی شد، و اینک می‎پردازیم به بررسی آن از دیدگاه سنت. روایاتی که فی الجمله دلالت بر مشروعیت زندان دارند فراوان هستند، و تعدادشان مستفیض است.در دانش حدیث شناسی که اصطلاحا "علم درایه" و یا "دراة الحدیث" نامیده می‎شود، روایات رسیده از پیامبراکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) را با ملاکهای گوناگون به انواع مختلف تقسیم کرده اند، که از جمله آنها و مقدم بر همه می‎توان "حدیث متواتر" و "حدیث خبر واحد" را نام برد. هر کدام از این دو نیز انواعی دارند. حضرت استاد دامت برکاته اندکی بعد در متن کتاب حدیث متواتر و انواع سه گانه آن را توضیح داده اند. خبر واحد نیز انواعی دارد که از جمله آنها و نیز یکی از بهترین انواع خبر واحد "حدیث مستفیض" نام دارد. بر پایه آنچه بزرگان دانش درایه و حدیث شناسی مانند شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی و زین الدین شهید ثانی گفته اند حدیث مستفیض آن روایت و حدیثی است که زنجیره سند و راویان آن افزون بر سه باشد، نام دیگر آن نیز "حدیث مشهور" می‎باشد. دانشمندان درایه در توضیح آن افزوده اند که روایتگران حدیث مستفیض در هیچ مقطع و مرحله زمانی نباید از تعداد یاد شده کمتر باشند. وجه تسمیه آن به "مستفیض" نیز از این جهت است که این واژه از ریشه فیض و فیضان می‎باشد، و فیضان آب نیز فراوانی، وفور و بالا آمدن آن را گویند. حدیث مستفیض نیز آن روایت غیرمتواتری است که در میان خبرهای واحد، رتبه و جایگاه ممتاز و بالائی دارد. آنچه گفته شد مفهوم حدیث مستفیض در اصطلاح شیعی است. اما در اصطلاح سنی حدیث مشهور (مستفیض) آن حدیثی است که شیوع و شناختگی آن ویژه متخصصین دانشمندان و علمای حدیث باشد و در میان آنها شهرت داشته باشد. ر.ک . به کتابهای: الدرایة فی علم مصطلح الحدیث 16/، شهید ثانی، مطبعة النعمان نجف؛ وصول الاخیار الی اصول الاخبار99/، شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی، نشر مجمع الذخائر الاسلامیة، قم، با تحقیق ع. کوهکمری؛ معرفة علوم الحدیث 114/، حاکم نیشابوری، چاپ حیدرآباد هند؛ و نیز ضیاء الدرایة 28/، ضیاءالدین علامه، چاپ نجف. (مقرر)

بلکه می‎توان گفت: شمار آنها از طریق راویان دو طائفه شیعه و سنی به حد تواتر اجمالی رسیده است. در اینجا چند نمونه از آنها را درج می‎کنیم، تعداد زیادی از این

ناوبری کتاب