نکته بتوان گفت که: مراد از "نماز" یاد شده در آیه نمازی است که خود شاهدها میخوانند و نه مطلق نماز.
طبرسی در مجمع البیان درباره معنی و تفسیر این آیه چنین گفته است:
"مقصود از اینکه میفرماید: "آنان را بعد از نماز حبس کنید"، بعد از نماز عصر است، چون که مردم حجاز مراسم قسم و تحلیف را بعد از خواندن نماز عصر انجام میدادند، به این دلیل که در آن وقت مردم بیش از هر وقت دیگری گرد هم میآمدند. این مطلب از ابوجعفر امام باقر(ع) و نیز از قتاده، سعید بن جیبر و غیر آنان روایت شده است. و نیز گفته شده است که: موقع تحلیف بعد از نماز ظهر و یا نماز عصر [به گونه اختیاری ] میباشد، و این سخن از آن حسن [بصری ] میباشد.
و نیز گفته شده است: درباره اهل ذمه (یعنی غیرمسلمانان دارای کتاب آسمانی که در کشور اسلام و در پناه مسلمین زندگی میکنند) بعد از نماز خود آنان مقصود میباشد. و این سخن از آن ابن عباس وسدی میباشد. منظور از واژه "تحبسونهما = آنان را حبس کنید" این است که آنان را نگه دارید و از رفتن شان مانع شوید... مخاطب کلمه "تحبسونهما" نیز ورثه شخص متوفی میباشند. چنانکه اگر قاضی ها را نیز مخاطب فرض کنیم روا میباشد، در این صورت فعل مضارع (تحبسونهما) به معنای فعل امر (احبسهما) خواهد بود. این سخن را ابن انباری بیان کرده است."مجمع البیان ج 257/2 (جزء 3)
در تفسیر این آیه از ابن عربی نیز نقل شده که چنین گفته است:
"اینکه خداوند فرموده: "آنان را بعد از نماز حبس کنید" دلیل این مطلب است که باید هر شخصی که حقی بر او واجب شده زندانی شود تا آن حق را ادا نماید. این یکی از اصول حکمت و حکمی از احکام دین است. توضیح اینکه: حقوقی که بر ذمه کسی تعلق میگیرد دو قسم میباشد: اول: حقوقی که در کوتاه مدت و اندک زمان میتوان آن را بازستاند. دوم: حقوقی که بازستاندن آن در کوتاه مدت امکان ندارد و باید در بلندمدت بازستانده شود.
.jpg)
