صفحه ۳۷۰

دست خود را بر دوش او گذاشته و فرمود:

"ای قدیم ! اگر بمیری در حالی که امیر، کاتب [منشی حکومتی ] و عریف نباشی، رستگار شده ای."عن المقدام بن معدیکرب، أن رسول الله (ص) ضرب علی منکبه ثم قال له: "أفلحت یا قدیم ! ان مت ولم تکن امیرا و لا کاتبا و لا عریفا." (سنن أبی داود ج ‏119/2، کتاب الخراج و الفئ و الامارة، باب فی العرافة)

15- در وسائل الشیعه از کتاب "خصال" شیخ صدوق به سند او از "نوف" از امیرالمؤمنین علی (ع) روایت کرده، که آن حضرت فرمود:

"ای نوف ! برحذر باش از اینکه عشار [یعنی تحصیلدار مالیات و زکات ]، شاعر، مأمور انتظامات (شرطی)، عریف و یا مسؤول عرطبه یعنی طنبور و یا مسؤول کوبه یعنی طبل و نقاره باشی. برای این که [من دیدم ] که پیامبر(ص) شبی از خانه بیرون آمد و نگاهی به آسمان انداخت آنگاه فرمود:

"این وقت شب ساعتی است که هیچ دعائی رد نمی شود مگر دعای عریف یا شاعر [مداح ظلمه ]، عشار، شرطی و دعای مسؤول طنبور و طبل."وسائل الشیعه ج ‏234/12، باب 100 از أبواب ما یکتسب به، حدیث 12 "یا نوف، ایاک ان تکون عشارا او شاعرا او شرطیا او صاحب عرطبة و هی الطنبور او صاحب کوبة و هی الطبل فان نبی الله خرج ذات لیلة فنظر الی السماء فقال: أما انها الساعة التی لاترد فیها دعوة الادعوة عریف او دعوة شاعر او دعوة عاشر او دعوة شرطی او صاحب عرطبة او صاحب کوبة ." در رابطه با این حدیث باید توجه داشته باشیم که منظور از طنبور و عرطبه، تشکیلات مربوط به نوازندگی و طرب دستگاه خلفا و سلاطین است. احتمالا منظور از مسؤولیت کوبه (طبل) نیز همان تشریفاتی است که به نام "نقاره" به راه می‎انداخته اند. (مقرر)

16- در نهج البلاغه نیز از "نوف بکالی" از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده که فرمود:

"ای نوف ! به راستی که حضرت داود(ع) در مثل چنین ساعتی از شب بیدار می‎شد. سپس فرمود: این وقت ساعتی است که دعای هیچ بنده ای مردود نمی شود مگر اینکه او عشار، عریف، شرطی و یا مسؤول طنبور و طبل و نقاره باشد.""یا نوف، ان داود علیه السلام قام فی مثل هذه الساعة من اللیل فقال: انها ساعة لایدعو فیها عبد الا استجیب له، الاان یکون عشارا او عریفا او شرطیا او صاحب عرطبة (و هی الطنبور) او صاحب کوبة (و هی الطبل.)" (نهج البلاغه)، فیض الاسلام 134/، عبده ج ‏174/3، حکمت 104

ناوبری کتاب