صفحه ۳۲۹

[این روایت هم وجود تجسس و اطلاعات نسبت به دشمنان در حکومت رسول خدا(ص) وسیره او را ثابت می‎کند و هم به کیفیت و جزئیات آن اشاره دارد.] درباره کیفیت ثبت و آوانگاری نامهای ذکر شده در متن روایت لازم است دانسته شود:

در صحیح مسلم و سنن ابی داود و بیهقی "بسیسة" به صورت اسم مصغر [و بر وزن زبیدة ] ثبت شده است؛ اما در سیره ابن هشام "بسبس" بر وزن فعلل [مشابه به به ] ثبت شده است. همچنین به صورت "بسبسة" و "بسیبسة" نیز روایت شده است. جهت آگاهی بیشتر کتاب "الاصابة فی تمییز الصحابة" ابن حجر دیده شود.الاصابة فی تمییز الصحابة ج 147/1

5- در کتاب "تراتیب الاداریه" آمده است:

"ابن سعد در کتاب طبقات خود، ضمن زندگی نگاری ابوتمیم اسلمی نوشته است:

"در جنگ احد ابوتمیم غلام خود به نام مسعود بن هنیده را از منطقه "عرج" پیاده به جانب پیامبراسلام (ص) فرستاد، که قدوم قریش و میزان امکانات، تسلیحات و شماره نفرات نیروهای آنان را به آن حضرت گزارش دهد."التراتیب الادرایه 362/1

لازم است توجه داشته باشیم که این نمونه از تجسس و کسب اطلاعات تبرعی و داوطلبانه به شمار می‎آید. نمونه های دیگر آن در صدر اسلام بسیار فراوان بوده است که افراد داوطلبانه به نفع مسلمین و اسلام تجسس کرده و اخبار و اطلاعات را جمع آوری می‎کرده اند.

6- در کتاب مغازی واقدی در ضمن اخبار و روایات مربوط به غزوه احد نقل شده:

"پیامبراسلام (ص) دو فرزند فضاله به نامهای انس و مونس را به مأموریت فرستاد تا راجع به قریش اطلاعات به دست آورند، آنان در شب پنجشنبه در وادی عقیق به

ناوبری کتاب