آیت‌الله منتظری

نداشتیم، همین یک کفایت می‎کرد که خداوند ضمن آن می‎فرماید:

"و اعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم."سوره انفال (8)60/

یعنی هرچه می‎توانید از نیرو، آذوقه و مرکب گردآوری کنید تا بدان واسطه دشمنان خدا و دشمنان خودتان را مرعوب سازید.

[در حالی که ادله ما در این مسأله منحصر به این آیه شریفه نیست، بلکه سیره عملی رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان (ع) در جنگها و روایات و بیانات آنان در این زمینه که به ما رسیده است که هر کدام دلیل استواری برای اثبات این مقصود هستند]

چگونه ما می‎توانیم بر ضرورت آن تأکید نکنیم در حالی که شخص رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان (ع) در جنگهایشان آن را معمول می‎داشتند؟ همچنان که در این باره اخبار و روایات فراوانی به دست ما رسیده است که مستفیض هستند و حتی می‎توان گفت بالاتر از این "تواتر اجمالی" دارند. کسی نگوید که صحت سند این اخبار و روایات ثابت نشده است، چون شمار این روایتها آنقدر زیاد است که اصطلاحا می‎گوئیم دارای استفاضه و یا تواتر اجمالی هستند. یعنی با در نظر گرفتن مجموع آنها می‎فهمیم که بدون تردید شماری از این روایتها واقعیت دارند و درست هستند، هرچند صحت سند و وثاقت راویان تک تک آنها طبق ضوابط و قواعد حدیث شناسی و رجالی به ثبوت نرسیده باشد.

در هر صورت اکنون شماری از آن روایتهایی را که دلالت دارند رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان (ع) در جنگهایشان بر ضد دشمنان از وجود جاسوسها برای کسب اخبار و اطلاعات بهره می‎گرفته اند در اینجا نقل می‎کنیم:

1- در کتاب "سیره ابن هشام" راجع به "سریه عبدالله بن جحش" "سریه" در لغت به معنای دسته، فوج، گروهان و ستون نظامی است. مبارکشاه مؤلف کتاب آداب الحرب و الشجاعة، از دانشمندان سده هفتم هجری می‎نویسد: "سریه لشکری اندک باشد که به کاری مهم و تعجیل بفرستند." آداب الحرب و الشجاعة 290/، چاپ انتشارات اقبال لکن سریه در اصطلاح تاریخ و سیره نویسی اسلامی به جنگهایی گفته می‎شود که شخص رسول خدا(ص) در میان سربازان و رزمندگان حضور نداشته است. مقابل آن "غزوه" است که "غزوات" جمع بسته می‎شود. سریه واژه ای است که ستونهای نظامی گشتی، تجسسی و اکتشافی، مهاجم و شبیخون زننده همه و همه را شامل می‎گردد. هر یک از این غزوات و سریه ها به نام شخص و یا محل خاصی نامیده شده اند، که سریه عبدالله بن جحش نیز به نام این شخص است. (مقرر)چنین نوشته است: