آیت‌الله منتظری

در کتاب "دعائم الاسلام" نیز همانند این حدیث را نقل کرده است. لکن چنانکه از ظاهر آن پیداست نقل به معنی کرده است.دعائم الاسلام ج ‏359/1، کتاب الجهاد.

بنابر آنچه که نقل گردید، جایی که می‎بینیم امیرالمؤمنین علی (ع) نسبت به مراقبت کارگزاران دولت از خود اهتمام نشان می‎دهد و به مالک اشتر دستور می‎دهد که بازرسان مخفی بر آنان بگمارد، به ناچار باید بپذیریم که شخص آن حضرت نیز به کارگزاران حکومت خود "عیون" و بازرسان مخفی می‎گماشته است. چیزی که این مطلب را مستدل می‎سازد، اعلام آن بزرگوار در ضمن نامه هایش به فرمانداران خود می‎باشد که اخبار آنان به او رسیده است. آن حضرت این واقعیت را با تعبیر "بلغنی" یعنی "به من رسیده است" بیان نموده. با توجه به اینکه در آن زمان وسائل ارتباطی و مخابراتی عصر ما [مانند تلفن، روزنامه، بولتن، تلکس و غیره ] موجود نبوده است، با این همه جزئیات کارهای مسؤولین و کارگزاران دولتی مانند شرکت آنان در یک مجلس مهمانی در اختیار حضرت امیر(ع) بوده است.

بنابراین از همین جا شدت توجه و عنایت آن حضرت نسبت به گماشتن عیون و بازرسان مخفی برای کنترل رفتار مسؤولین و کارگزاران دولت آشکار می‎گردد. اکنون چند مورد از این نوع موارد را که حضرت بر پایه گزارشهای رسیده [بلغنی ] به نکوهش و توبیخ کارگزاران عالی رتبه خود پرداخته است در اینجا می‎آوریم.

1- آن حضرت در نامه ای خطاب به استاندار خود در بصره به نام "عثمان بن