آیت‌الله منتظری

از دوستان و یارانت نیز [در این قبیل مسائل ] پرهیز کن [و وساطت آنان را در این مسائل مپذیر.]

پس اگر بازرسان و گزارشگران مخفی تو متفق بودند بر اینکه یکی از کارگزارانت دست خود را به خیانت آلوده، به همان گزارشها اکتفا کن و دنبال شاهد و گواه دیگری مرو، و بر آن اساس کارگزار خائن را در برابر عمل ناشایستش مؤاخذه کن و او را کیفر بدنی بده، و سپس بی مقدار و خوارش بگردان، و ننگ اتهام و بدنامی را همچون طوق آویزه گردنش ساز [تا دیگران عبرت بگیرند.]""...ثم تفقد أعمالهم، و ابعث العیون من اهل الصدق و الوفاء علیهم، فان تعاهدک فی السر لامورهم حدوة لهم علی استعمال الامانة، و الرفق بالرعیة . و تحفظ من الاعوان. فان أحد منهم بسط یده الی خیانة اجتمعت بها علیه عندک أخبار عیونک، اکتفیت بذلک شاهدا، فبسطت علیه العقوبة فی بدنه، و أخذته بما أصاب من عمله، ثم نصبته بمقام المذلة، و وسمته بالخیانة، و قلدته عار التهمة ." (نهج البلاغه، فیض الاسلام 1011/، عبده ج ‏106/3، لح 435، نامه 53)

مشابه این حدیث را در تحف العقول و دعائم الاسلام نیز نقل نموده اند.ر.ک . تحف العقول 137/؛ دعائم الاسلام ج ‏361/1 کتاب الجهاد.

چنانکه ملاحظه می‎فرمائید امیرالمؤمنین (ع) به این مسأله اکتفا نکرده است که مسؤولین امور از بین افراد باتجربه، باحیا و از میان خانواده های خوشنام و پیشگام در اسلام و بالاخره شایسته و ظاهرالصلاح برگزیده شوند، بلکه علاوه بر اینها مراقبت پنهانی بر رفتار آنان را نیز لازم شمرده و به مالک دستور داده است که برای کارمندان و کارگزاران خود "عیون" و بازرسان مخفی بگمارد، و این بازرسان را نیز از افراد صادق و باوفا انتخاب کند، و وثاقت آنان به حدی باشد که گزارشهایشان به گواه و شاهد دیگری نیاز نداشته باشد، و در اثبات و احراز خیانت مسؤولین به همان گزارشها بسنده کرده و مجازاتشان نماید. در اینجا حضرت مجازات و تنبیه