بحث سوم: در بیان بخش های گوناگون کسب اخبار و اهداف آن:
مواردی را که تجسس و کسب اخبار برای دولت و جامعه اسلامی ضرورت دارد میتوان به چهار شاخه تقسیم بندی نمود:
1- زیر نظر گرفتن کارگزاران و کارمندان دولتی و تجسس اخبار آنان، به این منظور که آیا آنان مسؤولیتها و وظایف اداری خود را با امانت و درستکاری انجام میدهند یا نه ؟ و اینکه برخوردهای آنان با مردم چگونه است و رفتارشان درباره بیت المال و اموال دولتی به چه نحوی است ؟در مورد نحوه مراقبت، تجسس و بازرسی فعالیتهای مأمورین دولتی چند نکته را باید یادآور شویم: اول لازم است افرادی که به این قبیل امور گماشته میشوند خود از کارگزاران دولت نباشند و زیر نظر مستقیم شخص امام و زمامدار مسلمین مخفیانه انجام وظیفه کنند. دوم این نوع مراقبتها همه مأمورین کوچک و بزرگ حکومت و دولت را در بر بگیرد و استثنائی در آن نباشد. سوم بهتر است خود مراقبین نیز توسط مراقبان مخفی دیگری کنترل و مراقبت شوند تا احتمال خطا به کمترین حد خود برسد. چون گاهی میشود که خود همین مراقبت ها و بازرسی ها تبدیل به تشریفات بی روح و بی نتیجه میشود و یا با "حق و حسابهای" بین اثنینی مسخ ماهیت پیدا میکند. یادم هست در زمان رژیم منحوس سابق ما مدتی در "قزل قلعه" زندانی بودیم که به وضع زندان خوب رسیدگی نمی شد. اما بعضی وقتها میدیدیم که مأمورین، صبح اول وقت زندان را آب و جارو میکشند و تمیزکاری میکنند، بعد همان روز به اصطلاح "بازرس" میآمد. معلوم بود که با هم بند و بست داشتند و قبلا خبر داده بودند که ما میآییم آماده باشید. (از افاضات معظم له در جلسه 268 درس فقه)