صفحه ۳۰۲

که به حفظ نظام مجتمع و تأمین امنیت عمومی مردم و مملکت مربوط می‎شود شامل نمی گردد، می‎پردازیم به بیان ادله آن؛ یعنی ادله ای که به ضرورت تأسیس یک نهاد خبریابی و کسب اطلاعات در درون حکومت و جامعه اسلامی دلالت می‎کنند. و در این بحث درباره ضرورت آن به طور اجمال اقامه دلیل می‎کنیم، و دلایل تفصیلی آن را در بحثهای بعدی باز خواهیم گفت.]

[دلایل اجمالی لزوم تشکیلات کسب اخبار در حکومت اسلامی ]:

علاوه بر دلالت روایتهایی که در جای خود یاد خواهد شد، یکی از ادله مهمی که بر وجوب کسب اطلاعات و اخبار در جامعه مسلمین و حکومت اسلامی دلالت دارد [دلیل وجدانی و عقلی است، و آن اینکه ] حفظ نظام جامعه مسلمین و پاسداری از استقلال آن در گرو دوری جستن از حیله ها و کینه دشمنان، و دقت نظر و مراقبت مداوم نسبت به تصمیم گیریها و تحرکات آنان می‎باشد. از آنجایی که صیانت و حفاظت نظام مسلمین از مهم ترین اموری است که شرع مقدس به آن توجه نموده و آن را بر دولت و مردم واجب شمرده است، بنابراین تهیه مقدمات آن نیز بنابر حکم عقل و فطرت انسانی واجب شمرده می‎شود. "وجوب حفظ نظام" علاوه بر این که یک امر ضروری و بدیهی است، از مفهوم بسیاری احادیث و اخبار دینی نیز استفاده می‎شود. بیشترین این قبیل اخبار را در ابواب و فصول پیشین این کتاب آورده ایم. اکنون نیز شماری از آنها را در اینجا نقل می‎کنیم:

1- علی (ع) آنگاه که اصحاب جمل برای توطئه روانه بصره شدند خطاب به یاران خود فرمود: "این گروه بر ضد حکومت من هم پیمان شده اند، فقط مادامی که بر وحدت و نظام شما احساس خطر نکنم صبر خواهم کرد. چون اگر اینان این رأی نادرست و ضعیف خود را عملی کنند، نظام مسلمین به هم خواهد خورد.""ان هولاء قد تمالؤوا علی سخطة امارتی، و سأصبر ما لم أخف علی جماعتکم، فانهم ان تمموا علی فیالة هذا الرأی، انقطع نظام المسلمین. نهج البلاغه فیض 549/، عبده ‏100/2، لح 244/، خطبه 169)

ناوبری کتاب