صفحه ۲۸۷

[دلالت روایات ]:

[چنانکه بنا به مقتضای اصل اولی و برخی از آیات قرآن مجید، تجسس و خبرجویی در امور پنهانی و اسرار مسلمین و افشاگری آن حرام، و حفظ آبرو و عرض مسلمین واجب است، شمار زیادی از روایات نیز بر این مطلب دلالت دارند که اکنون ملاحظه می‎فرمایید]:

1- در تفسیر قرطبی در ذیل آیه 12 سوره حجرات گفته است:

"در کتابهای صحیح بخاری و مسلم از ابوهریره نقل شده که پیامبراسلام (ص) فرمود:

از بدگمانی نسبت به دیگران بپرهیزید؛ چرا که آن حرفی که بر پایه سوءظن و بدگمانی گفته شود، دروغترین سخنان است. در کارهای آشکار و پنهان مردم کنجکاوی و تجسس نکنید و درباره همدیگر افشاگری نکنید. و نیز مبادا که نسبت به همدیگر کینه و حسد داشته باشید و یا پشت سر یکدیگر حرف بزنید، بلکه بندگان خدا باشید و با همدیگر به برادری رفتار کنید."تفسیر قرطبی ج ‏331/16 "ثبت فی الصحیحین عن ابی هریرة، أن النبی (ص) قال: ایاکم و الظن، فان الظن أکذب الحدیث. و لا تجسسوا و لا تحسسوا، و لا تناجشوا و لا تحاسدوا و لا تباغضوا و لا تدابروا، و کونوا عباد الله اخوانا."

این حدیث را بیهقی نیز در سنن خود نقل کرده است.سنن بیهقی ج ‏333/8، کتاب الاشربة و الحد فیها، باب ما جاء فی التجسس. ضمنا در متن حدیث لفظ "و لا تناجشوا" وجود دارد که از "نجش" گرفته شده است، و نجش [در اینجا] به معنای افشاگری و پخش کردن است.

2- باز در تفسیر قرطبی از پیامبراسلام (ص) روایت شده است که فرمود:

"خداوند خون مسلمان، آبروی مسلمان و بدگمان بودن درباره او را حرام کرده است."تفسیر قرطبی ج ‏332/16

ناوبری کتاب