آیت‌الله منتظری

چنانکه ملاحظه می‎فرمائید در سخنان شیخ طوسی هیچ اشاره ای به "زندان" و اینکه شخص فراری دهنده قاتل را "مجبور" به احضار قاتل می‎کنند وجود ندارد. بلکه از ظاهر آن چنین فهمیده می‎شود که اگر خونبها را بپردازد تبرئه و آزاد می‎گردد. لکن پذیرفتن چنین قولی مشکل است؛ چرا که هیچ دلیلی وجود ندارد که ما را از عمل کردن به ظاهر روایت [که آن را مشایخ ثلاثه روایت کرده اند] بازدارد. خوانندگان برای پیگیری بیشتر بحث می‎توانند به جایگاههای احتمالی آن در کتب فقهی مراجعه کنند.

همانند این مسأله همانا مسأله کفالت است؛ در باب کفالت نیز چنانکه قبلا گفتیم علماء گفته اند که: کفیل را زندانی می‎کنند تا شخص مورد کفالت (مکفول) را احضار کرده و یا وجه متعلق بر ذمه او را ادا کند. ظاهر عبارتشان نیز چنین معلوم می‎کند که کفیل میان انتخاب یکی از این دو مخیر است. البته پیشتر ما به پیروی از علا مه در کتاب تذکرة الفقها و غیر آن، این مسأله را مورد خدشه و اشکال قرار دادیم، بنابراین خوانندگان می‎توانند [در ذیل بحث یازدهم از مباحث زندان، نمونه یازدهم از دسته اول از روایات مربوط به زندان تحت عنوان ] زندانی کردن کفیل تا اینکه شخص مکفول را احضار کند، تفصیل بحث را ملاحظه کنند. البته جایگاه مناسب برای یاد کردن این مسأله نیز همانجا بود، لکن ما به مناسبت روایت منقول از "من لایحضره الفقیه" که دارای واژه "ابدا" بود، در اینجا یاد کردیم.

هشتم - محارب محکوم به نفی برطبق آنچه که در برخی از روایات و فتاواست:

1- عیاشی از ابی جعفر محمد بن علی الرضا(ع) نقل کرده که: