آیت‌الله منتظری

بحث یازدهم: ذکر روایات مربوط به موارد زندان

در این بحث آن مقدار از روایاتی را که از شیعه و سنی درباره موارد مختلف زندان وارد شده و ما بدانها آگاهی یافته ایم یاد خواهیم کرد. لکن قبل از پرداختن به ذکر آن روایات دو تا "ضابطه" کلی فقهی را درباره زندان نقل می‎کنیم. ضابطه نخستین را شهید اول در کتاب خود به نام "القواعد و الفوائد" بیان فرموده، و ضابطه دوم نیز در کتاب "ألفقه الاسلامی و أدلته" از کتب علمای اهل سنت درج شده است.

شهید اول در قواعد چنین فرموده است:

1- هرگاه که در جنایت، شخص مورد جنایت و یا ولی او غایب باشد، شخص جانی را برای قصاص زندانی می‎کنند.

2- کسی که با داشتن توانائی بر ادای حق، از ادای آن خودداری کند.

3- در دعاوی مالی هرگاه که تنگدستی و متمکن بودن طرف به آسانی قابل تشخیص نباشد، یا مال داشتن او ثابت شده باشد ولکن تنگدستی اش روشن نباشد، در این صورت او را زندانی می‎کنند تا واقع قضیه معلوم شود.