صفحه ۱۳۵

5- باز در احکام السجون از کتاب مهذب ابواسحاق شیرازی نقل کرده است:

"اگر مردی را زندانی کرده و خوردنی و نوشیدنی را از او منع کنند و این کار را آنقدر طول بدهند که در آن مدت معمولا کسی بدون طعام نمی تواند زنده بماند، و آن شخص در اثر این منع خوراک بمیرد، بر شخص زندانی کننده قصاص لازم می‎شود."احکام السجون 119 از کتاب مهذب 176/2

این موارد و مشابه آنها از سخنان فقهای شیعه و سنی فراوان است. لکن عمده مطلب این است که از نظر عرف، مرگ زندانی مستند و منتسب به زندانبان و زندانی کننده باشد هرچند که غیر مستقیم و "بالتسبیب"، و این در جائی است که سبب قویتر از مباشر باشد. البته باید توجه داشت که حکم منحصر به مورد طعام و آب نمی باشد بلکه نسبت به همه نیازمندیهای حیاتی انسان مانند دارو و غیره نیز شمول دارد، و حتی امثال تهویه و گرم کن و مانند اینها را نیز دربرمی گیرد.

چهارم - در لزوم مراعات شؤون دینی زندانیان بر امام:

[در این باره روایاتی وجود دارد که ما در اینجا چند تا از آنها را نقل می‎کنیم ]:

1- صدوق با سند ویژه خود از عبدالله بن سنان از امام صادق (ع) گزارش کرده که آن حضرت فرمود:

"بر امام مسلمین واجب است افرادی را که در رابطه با عدم پرداخت دین زندانی شده اند، در روزهای جمعه برای نماز جمعه و در روزهای عید برای نماز عید بیرون آورد؛ و کسانی را همراه آنان کند که بعد از به پا داشتن نماز و انجام مراسم عید، آنان را به زندان بازگرداند."عن الصدوق باسناده عن عبدالله بن سنان عن ابی عبدالله (ع) انه قال: علی الامام ان یخرج المحبسین فی الدین یوم الجمعة الی الجمعة و یوم العید الی العید فیرسل معهم، فاذا قضوا الصلاة و العید ردهم الی السجن. وسائل ج ‏221/18، باب 32 از ابواب کیفیة الحکم، حدیث 2

ناوبری کتاب