"زنی از همسرش به علی (ع) شکایت برد، آن حضرت دستور داد آن مرد را زندانی کنند؛ جرم مرد این بود که نفقه و خرجی زن خود را نمی پرداخت که به او زیان میرسانید. آن مرد (شوهر) گفت: زنم را نیز با من زندانی بکن ! حضرت فرمود: این حق توست، و به زن فرمود: همراه او برو."عن الجعفریات بسنده عن جعفر بن محمد، عن ابیه، عن جده، عن علی (ع): "ان امراءة استعدت علیا(ع) علی زوجها فامر علی (ع) بحبسه، و ذلک الزوج لا ینفق علیها اضرارا بها. فقال الزوج: احبسها معی. فقال علی (ع): لک ذلک، انطلقی معه." (مستدرک الوسائل ج 497/2، باب 6 از کتاب الحجر، حدیث 3)
سوم - ضامن بودن زندانبان در صورت کوتاهی و زیاده روی:اگر در حفظ امنیت و تأمین نیازمندیهای ضروری زندانی از طرف زندانبان کوتاهی و تفریط شود، مانند اینکه محل زندگی او ضدعفونی نشود و مثلا مار و عقرب در آنجا باشد و زندانی را بگزد، و یا او را در محلی زندانی کنند که حیوانات وحشی و درنده در آنجا باشد، در این گونه موارد به لحاظ اینکه "سبب اقوی از مباشر" است، اتلاف مصداق پیدا میکند. و همه این موارد از نمونه ها و مصادیق "اتلاف بالتسبیب" شمرده میشوند؛ از این جهت در صورت عمدی بودن این تفریط و کوتاهی، و دیه شخص متوفی بر ذمه زندانبان میباشد؛ چون که "اتلاف بالتسبیب" ضمان آور است. من یادم است آنوقتی که مرحوم آیت الله العظمی بروجردی (ره) کتاب غصب را تدریس میکرند و من نیز مباحث ایشان را در این زمینه نوشته ام ولی هنوز چاپ نشده است، در آنجا ایشان اسباب ضمان را سه دسته کردند: 1- تلف 2- اتلاف بالمباشره 3- اتلاف بالتسبیب و برای اتلاف بالتسبیب نیز حدود سی چهل مورد مثال و نمونه همراه با روایات آنها را ذکر کردند که ما چنانکه گفتیم همه آن را نوشته ایم. لذا گاهی ممکن است در مرگ و یا بیماری یک انسان سبب خیلی قویتر از مباشر باشد، و ضمان بیاورد. (از افاضات معظم له در جلسه 246 درس فقه)
اگر زندانبان در تأمین امنیت جایگاه زندانی یا هوا، خوراک، دارو و دیگر نیازمندیهای ضروری زندگی او کوتاهی کند، و در اثر این کوتاهی زندانی بمیرد و یا بیمار شود، ظاهر این است که او ضامن است و باید قصاص شود و یا اینکه [در
.jpg)
