آیت‌الله منتظری

در کتاب احکام السجون به نقل از کتاب مهذب ابواسحاق شیرازی از فقهای شافعی چنین آورده است:

هرگاه شاکی ها و طرف های دعوای زندانیان حضور به هم رسانیدند، او زندانیان را یکی یکی بیرون آورده [و به بازپرسی و داوری می‎پردازد] اگر به این نتیجه رسید که آن زندانی استحقاق زندانی شدن ندارد، او را آزاد می‎کند. ولکن اگر معلوم گردید که به حق زندانی گردیده است، دوباره او را به زندان باز می‎گرداند."احکام السجون 120/، به نقل از المهذب ج 298/2 باید توجه داشته باشیم که در روزگاران پیشین تشکیلات مربوط به ثبت و اندکس هویت و پرونده متهمین و مجرمین و بایگانی آنها به صورت معمول این زمان که در هر آن قابل دسترسی می‎باشد نبوده است؛ لذا در این زمان شیوه عمل و اعلان قاضی جدید با شیوه قدما تفاوت پیدا می‎کند؛ و مادامی که محکومین دلیل واضحی بر مظلومیت خود نداشته باشند، طرح مجدد دعوی در محضر قاضی با اشکال مواجه می‎شود. (مقرر)

بیشترین فقهای سنی و شیعه این مطلبی را که یاد کردیم در کتاب قضاء به صراحت بیان کرده اند و علاقه مندان می‎توانند مراجعه کنند، از این مطلب روشن می‎شود که فقه اسلامی به سرنوشت زندانیان و لزوم وارسی حال آنان چقدر اهمیت قائل است، این مطلب را می‎توان با زندانهای رایج در اکثر کشورهای کنونی دنیا مقایسه کرد که پر از زندانی هائی است که ماهها و بلکه سالها بلاتکلیف در زندان مانده اند و کسی به حال آنان رسیدگی نمی کند.

دوم - مراعات نیازمندیهای زندانیان:

بر امام مسلمین واجب است که نیازمندیهای زندانیان در زمینه های مادی و