صفحه ۱۲۰

شیوه انجام بده که به جای خوردنی معادل آن را پول و درهم ماهانه بپرداز، برای اینکه اگر برای آنان نان مقرر کنی گردانندگان زندان و نگهبانان در آن دستبرد می‎زنند. برای پرداخت پول مقرری ماهانه به آنان مردی نیکوکار و شایسته تر را بگمار، تا نام زندانیان حقوق بگیر را بنویسد و در نزد خود نگه دارد، و بر اساس آن نامها ماه به ماه حقوق مقرریشان را پرداخت نماید. به این صورت که در زندان بنشیند و تک تک زندانیان را به نام صدا کند و پول او را در دستش بگذارد [تا هیچ گونه احتمال دستبرد زندانبانها و نگهبانان باقی نماند.] و اگر دید یکی از آن کسانی که نامشان ثبت شده، آزاد گردیده و رفته است، حقوق او را بازگرداند.

مقدار این پول در هر ماه برای هر نفر باید ده درهم باشد. البته همه کسانی که در زندان هستند نیازی به این ندارند که مقرری ماهانه بگیرند.

لباس آنان در زمستان باید یک پیراهن و یک عبا باشد، و در تابستان یک پیراهن با یک روپوش. این روش درباره زنان زندانی نیز باید اجرا شود، [با این تفاوت که ] لباس زنان در زمستان یک پیراهن با یک مقنعه و یک عبا، در تابستان یک پیراهن با یک مقنعه و یک روپوش.

مخارج زندانیان را تأمین کن و بدین وسیله آنان را از اینکه در زنجیرهای بسته شده بیرون زندان روند و از مردم صدقه جمع کنند بی نیاز گردان؛ چرا که این کار ننگ بسیار بزرگی است که عده ای مسلمان در اثر اشتباه و گناه خود زندانی شده و در زنجیرهای به هم پیوسته برای گردآوری صدقه بیرون بیایند!این مطلب نشان می‎دهد که در آن زمان و در حکومت هارون الرشید با زندانیان این گونه رفتار می‎شده است که ابویوسف از این کار نادرست برآشفته و هارون را متذکر شده است که آن را متروک سازد. (از افاضات معظم له در جلسه 245 درس فقه) من گمان نمی کنم حتی مشرکین نیز با مسلمانانی که در دست آنان اسیر باشند چنین رفتاری را روا دارند، پس چگونه رواست [که در سرزمین اسلام و خود مسلمانان ] با اهل اسلام چنین رفتاری داشته باشند؟ و مسلمانان زندانی را در زنجیرهای به هم پیوسته برای گردآوری صدقات بیرون بیاورند، تا آنان بتوانند گرسنگی خود را از این راه برطرف کنند، و چه بسا که چیزی گیرشان بیاید و یا نه !

ناوبری کتاب