آیت‌الله منتظری

صنفی هستند و آیا دارای توانائی و تمکن مالی هستند یا نه، بر عهده بیت المال و خزانه دولت است و یا بر عهده خودشان ؟ و یا اینکه میان زندانی ای که قادر به تهیه خرج و نفقه خود بوده و متمکن می‎باشد با زندانی ای که تهیدست و فقیر است فرق هست، هرچند که اولی تمکن خود را از راه کار کردن در داخل زندان به دست بیاورد؟ و یا اینکه میان زندانی ابد و غیر ابد فرق هست، و خرج ابدی ها از بیت المال و خرج غیرابدی ها بر عهده خودشان است ؟ همان گونه که در برخی روایات وارد شده. و یا اینکه فرق هست میان متهمین بازداشت موقت و بزهکاران محکوم به زندان، و خرج دسته اول به دلیل اینکه هنوز مجرم شناخته نشده اند بر عهده دولت و بیت المال و دسته دوم بر عهده خودشان است ؟ چون که شخص مجرم خودش باعث محبوسیت خود می‎باشد و طبق اقتضای قاعده باید هزینه زندگی خود را برعهده بگیرد.

کدام یک از فرضها و وجوه درست می‎باشد؟ در هر صورت در این مسأله وجوه و شقوق چندی وجود دارد، که آنها را در اینجا مورد بررسی قرار خواهیم داد:

ابتدا می‎پردازیم به بیان آنچه که مقتضای اصل اولی در این مسأله می‎باشد. سپس روایتهائی را که در این باره به دست ما رسیده بحث و بررسی می‎کنیم، بعد از آن نیز به منظور تکمیل بحث و افزونی هرچه بیشتر فایده آن آراء و نظریات علماء، فقهاء و نویسندگان را نقل خواهیم کرد:

مقتضای اصل اولی در مسأله مخارج شخصی زندانیان

این مطلب بسیار بدیهی است که مخارج هر کسی در زندگی اولا و بالذات بر عهده خود او می‎باشد، چنانکه مخارج خانواده هر کس نیز همین طور است، یعنی باید از اموال آن شخص تأمین شود. این مسأله در مورد افراد بزهکار محکوم به زندان نیز کاملا صادق است و طبق قاعده اولی هیچ دلیل موجهی وجود ندارد که مخارج او در زندان در صورت تمکن و توانائی بر تهیه، بر عهده دیگران و بیت المال