صفحه ۹۶

داده ایم که هرچه تو بیاوری حق است و عهد و پیمانهایمان را برای شنوائی و اطاعت در گرو تو نهاده ایم، پس ای پیامبرخدا به راه خویش ادامه بده، سوگند به آن کس که تو را به حق مبعوث فرموده اگر به سوی این دریا رفته و در آن فرو روی به همراه تو در دریا فرو رویم و حتی یک نفر از ما باقی نخواهد ماند، با هر که خواهی بپیوند و از هر که خواهی بگسل و از اموال ما هرچه خواهی در اختیار بگیر، و آنچه از اموال ما برداری بهتر است برای ما از آنچه نزد ما باز نهاده ای. به خدا سوگند من تا کنون این راه را نرفته ام و به آن آگاهی ندارم و هیچ نگران نیستم از اینکه دشمنان فردا با ما درگیر شوند، ما در هنگامه جنگ پایدار و در تلاقی دو لشکر به پیمان خود وفاداریم، شاید خداوند به وسیله ما چیزی را بنمایاند که چشمت را با آن روشن گرداند...

گویند چون سعد سخن مشورتی خود را به پایان برد حضرت دستور حرکت داد و فرمود: "با برکت خدا حرکت کنید که خداوند پیروزی بر یکی از دو طایفه را به من وعده فرموده، به خدا سوگند گویا قتلگاه اینان را مشاهده می‎کنم. ناقل داستان گفت: پیامبرخدا آن روز قتلگاه آنان را به ما نشان داد."کتاب مغازی 48/1

نظیر همین روایت را علی بن ابراهیم در تفسیر خود به هنگام تفسیر سوره انفال آورده است.تفسیر علی بن ابراهیم 238/ در مسند احمد حنبل نیز آمده است:

"پیامبرخدا(ص) در مورد اسرای جنگ بدر نیز با مردم مشورت فرمود."مسند احمد 243/3

2- در جنگ احد

در سیره ابن هشام آمده است:

"پیامبرخدا(ص) به مسلمانان گفت: "من خواب نیکوئی دیدم، خواب دیدم گاوی را و دیدم که در دنباله شمشیرم شکافی ایجاد شده و دیدم که دستم را در سپر محکمی در آورده ام، من خواب خود را بدین گونه تأویل کرده ام که [به هنگام تهاجم قریش ] در مدینه بمانیم... اگر شما نیز صلاح بدانید ما در مدینه بمانیم و آنها را [کفار قریش را که

ناوبری کتاب