آیت‌الله منتظری

در شریعت مقدس اسلام امر مشورت تا آنجا مورد اهمیت است که خداوند تبارک و تعالی پیامبر بزرگوار خویش را با اینکه معصوم است و با منبع وحی پیوند دارد، به مشورت با اصحاب و نظرخواهی از آنان مأمور می‎کند - و سیره آن حضرت نیز همواره بر این اساس بود - اگرچه عزم و تصمیم نهائی برای آن حضرت (ص) باقی می‎ماند. خداوند متعال در این رابطه می‎فرماید:

در این آیه شریفه اگرچه برحسب لغت و مفهوم، واژه "امر- کار" همه کارهای فردی و اجتماعی اعم از کارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی را شامل می‎گردد، و مشورت نیز در همه این امور حتی در کارهای فردی مهم بسیار نیکو و بجاست، ولکن آنچه متبادر از مشورت در کار و قدر متیقن از آن است همان مشورت در اداره جامعه و امور حکومتی است، که از مهمترین آنها مسأله جنگ و دفاع است.

چنانچه گواه بر همین معناست [که مراد از امر، امور حکومتی است ] آنچه از پیامبر خدا(ص) روایت شده که فرمود: "لن یفلح قوم ولوا امرهم امراءة -صحیح بخاری ‏91/3، کتاب المغازی، باب کتاب النبی (ص) الی کسری و قیصر. هرگز پیروز نخواهد شد قومی که زنی امر آنان را به عهده بگیرد."

و آنچه از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده که فرمود: "فلما نهضت بالامر نکثت طائفة ... -نهج البلاغه، فیض 51/، صالح 49/، خطبه 3 آنگاه که من به امر - اداره حکومت - قیام کردم عده ای پیمان شکستند."

و آنچه در نامه امام حسن (ع) به معاویه آمده است که فرمود: "و لانی المسلمون الامر بعده مقاتل الطالبیین 36/ پس از آن مسلمانان مرا به ولایت امر (حکومت) برگزیدند."