صفحه ۶۲۸

نباید او را بیش از سه روز به صلیب بیاویزند؛ می‎توان متخلف را در اجرای تعزیر برهنه کرد بجز آن مقداری که به وسیله آن عورت خود را می‎پوشاند؛ و اگر متخلف دست از تکرار جرم برنداشت، باید در میان مردم رسوا گردد و گناه او را اعلام نمایند. همچنین می‎توان به عنوان تعزیر موی سر او را تراشید ولی این کار در مورد تراشیدن ریش او جایز نمی باشد. در سیاه کردن روی متخلفان به عنوان تعزیر اختلاف شده، بسیاری از علما آن را تجویز کرده، عده اندکی نیز آن را جایز ندانسته اند."احکام السلطانیه 238_239

البته مخفی نماند که اقامه دلیل بر برخی از مطالب که در این عبارات آمده مشکل است، و اکثر مواردی که ذکر شده جنبه استحسانی دارد، برخی از آنها نیز با مضامین روایاتی که قبلا نقل شد مخالفت دارد. در هر حال در تمامی این موارد احتیاط بهتر می‎باشد و طریق آن نیز روشن است.

جهت یازدهم: بازگشت به آغاز سخن (ذکر برخی از مصادیق تعزیرات

به نقل از کافی ابوصلاح)

پیش از این در آغاز بحث تعزیرات از کتاب مبسوط نقل شد که: هر کس مرتکب معصیتی گردد که مستوجب اجرای حد نباشد تعزیر می‎گردد.مبسوط 69/8 همچنین در همانجا از کتابهای شرایع و قواعد نقل کردیم که هر کس مرتکب فعل حرامی گردید یا از انجام امر واجبی سرباز زد، بر امام است که او را به میزانی که به حد نرسد تعزیر نماید.شرایع ‏168/4؛ و قواعد 262/2

این تعریف کلی است که علمای شیعی و سنی هر یک بر طبق آن فتوا داده و سپس برای شرح و بسط آن مثالهایی ذکر کرده اند. از جمله کسانی که مثالها و مصادیق فراوانی برای این تعریف ذکر کرده "ابوالصلاح حلبی" یکی از اعاظم فقهای شیعه (متوفی 447 ه') است که در اینجا گفتار او به عنوان تکمله ای در بحث

ناوبری کتاب