صفحه ۶۲۶

گره های آن شکسته و از بین رفته استفاده شود، و چنانکه گذشت نباید شدت ضربات منجر به ایجاد خونریزی در بدن مجرم گردد؛ و ضربات در اجرای حد باید به تمام اعضای بدن بجز اعضایی که جایز نیست بر آنها ضربه زد اصابت کند، تا بدین ترتیب هر عضو بهره خود را از ضربات ببرد. و نباید همه ضربات را تنها بر قسمتی از بدن جاری نمود. ولی در ضرب تعزیری اختلاف شده است. غالب علمای شافعی آن را جاری مجرای حد در تقسیم آن به تمام اعضای بدن دانسته اند. ولی عبدالله زبیری فرود آوردن همه ضربات تعزیری را به یک موضع از بدن روا شمرده است.

جایز است در هنگام تعزیر فرد را برهنه کنند، بجز مقداری که با آن عورت خود را می‎پوشاند؛ و اگر دست از ارتکاب اعمال زشت خود برنداشت، او را در میان مردم با رسوایی بگردانند و گناهش را اعلام کنند. همچنین می‎توانند موهای متخلف را بتراشند، اما نباید ریش او را بتراشند؛ و در اینکه آیا می‎توان صورت مجرم را سیاه کرد یا نه اختلاف شده ولی اکثر علما آن را جایز دانسته اند. همچنین نقل شده است که امرا و حکام سابق متخلف را به عنوان مجازات، وارونه بر چارپا می‎نشانده اند.از باب مطایبه هم که شده بد نیست در اینجا به عنوان شاهد مثال به داستان نفطویه اشاره کنیم. لابد آقایان این داستان را شنیده اند، نقل می‎کنند که نفطویه ادیب بصره بود و روی اعراب و تلفظ کلمات خیلی حساس بوده، یک روز در شهر بصره می‎گذشته چشمش به در خانه یکی از بزرگان شهر می‎افتد که "بسم الله" سر در آن غلط نوشته شده بود و اعراب ضمه را روی هاء الله گذاشته بودند، بسیار ناراحت می‎شود و می‎گوید: در شهری که من هستم این گونه غلطهای فاحش نوشته می‎شود! بالاخره درب خانه را می‎زند و به صاحب خانه می‎گوید: این "بسم الله" شما غلط است باید به کسر نوشته شود، صاحب خانه به حرف او اعتنایی نمی کند، نفطویه هر روز که به درس می‎رفته تا چشمش به این "بسم الله" می‎افتاده ناراحت می‎شده است، تا اینکه بالاخره یک شب نردبانی برمی دارد و می‎رود "بسم الله" را درست کند، در همان حال به عنوان سارق او را دستگیری می‎کنند، فردای آن روز به صورت وارونه سوار الاغش می‎کنند تا در شهر بگردانند، نوشته ای به گردن او آویزان می‎کنند که روی آن نوشته شده بود: "هذا نفطویه اراد ان یسرق." قاف یسرق را به غلط به ضمه نوشته بودند، او اظهار بیتابی و ناراحتی می‎کرد و همان گونه که او را در شهر می‎گرداندند فریاد می‎زد: آی مردم این غلط است که نوشته اند "ان یسرق" به فتح قاف درست است، ان ناصبه نصب می‎دهد! اعراب این را درست کنید!! (الف - م، جلسه 231 درس)

همچنین در تعزیر جایز است متخلف را به صورت زنده به صلیب کشند، اما نباید او را از خوردن و آشامیدن و نیز از وضو گرفتن برای نماز بازدارند، و متخلف باید در

ناوبری کتاب