صفحه ۶۱۶

امام صادق (ع) رد می‎شدیم، ناگهان با مردی برخورد کردیم که در حال تازیانه خوردن بود. امام فرمود: "سبحان الله ! در چنین وقتی او را می‎زنند؟" گفتم: آیا زدن هم موقعی دارد؟ فرمود: "بلی اگر فصل سرما باشد در گرمترین ساعات از روز و اگر فصل گرما باشد در خنکترین ساعات روز باید متخلف را تنبیه کنند."... قال نعم، اذا کان فی البرد ضرب فی حرالنهار و اذا کان فی الحر ضرب فی برد النهار. (وسائل ‏315/18، ابواب مقدمات حدود، باب 7، حدیث 2) شیخ طوسی نیز این دو روایت را نقل کرده است.

3- کلینی از سعدان بن مسلم، از عده ای از اصحاب نقل کرده است که حضرت ابوالحسن (ع) برای حاجتی بیرون رفت، در بین راه با مردی مواجه شد که در زمستان بر او حد جاری می‎کردند، حضرت فرمود: "سبحان الله ! چنین کاری سزاوار نیست." عرض کردم آیا اجرای حد وقت خاصی دارد؟ فرمود: "آری شایسته است فرد را اگر در زمستان حد می‎زنند در گرمترین ساعات روز و اگر در تابستان بر کسی اجرای حد می‎کنند در خنکترین ساعات روز انجام دهند."... قال: نعم، ینبغی لمن یحد فی الشتاء ان یحد فی حرالنهار، و لمن حد فی الصیف ان یحد فی برد النهار. (وسائل ‏316/18، ابواب مقدمات حدود، باب 7، حدیث 3)

اطلاق روایات گواه بر شمول این حکم بر تمام حدود - حتی حد زنا که در آن اعمال شدت بیشتری در نظر گرفته شده - می‎باشد، و از ظاهر دو روایت نخست نیز می‎توان بر حرمت این عمل پی برد، اگرچه با توجه به لفظ "سزاوار است" (ینبغی) در روایت اخیر می‎توان نهی را حمل بر کراهت نمود. اما به عقیده ما لفظ [لاینبغی ] برحسب لغت منافی با حرمت نیست مانند لفظ کراهت در لغت، هرچند در اصطلاح ما این دو واژه در مفهوم کراهت اصطلاحی ظهور دارند. علاوه بر این احتمال دارد واقعه یاد شده در حدیث اول و سوم یکی باشد؛ بنابراین یکی از آن دو روایت یا هر دو، نقل به معنا شده است.

در جواهر گفته شده:

ناوبری کتاب