صفحه ۵۵۰

جهت هفتم: مقدار ضرب تأدیبی

پوشیده نیست که تعزیر بچه یا مملوک متخلف با تعزیر مجرم تفاوت دارد؛ زیرا تعزیر در قبال عملی که ذاتا حرام است جاری می‎گردد. در حالی که تأدیب در قبال عملی اجرا می‎گردد که صدور آن از نظر عادت شایسته نبوده و آن عمل هم ذاتا به حد حرمت شرعی نرسیده است، و مقدار ضربات در آن نیز به مقدار ضربات در تعزیر بالغ نمی شود. شیخ طوسی در آخر باب حدود از کتاب نهایه می‎گوید:

کودک و مملوک اگر مرتکب خطا شوند به پنج تا شش ضربه تأدیب می‎شوند و نباید آنها را از این بیشتر زد.نهایه 732/

محقق در کتاب شرایع می‎نویسد:

تأدیب کودک و مملوک با بیش از ده ضربه مکروه است.شرایع ‏167/4.

اصل در این مسأله اخبار مستفیضی است که به آنها اشاره می‎شود:

1- حماد بن عثمان گوید: از امام صادق (ع) درباره تأدیب کودک و بنده سؤال کردم، فرمود: پنج یا شش ضربه بزن و با او نرمی کن.حماد بن عثمان قال: قلت لابی عبدالله فی ادب الصبی و المملوک فقال: خمسة او ستة و ارفق. (وسائل ‏581/18، ابواب بقیة الحدود، باب 8، حدیث 1)

ناوبری کتاب