قمی خود دانشمندی فقیه و بصیر در فقه اهل بیت (ع) به شمار میآید.
خلاصه کلام و نتیجه
نتیجه آنچه ذکر شد این است که روایاتی که متضمن تعزیرات خاصه میباشد بر همان موارد خاص خود حمل میشوند، و جمع میان اخبار عامه همان گونه است که در روایت فقه الرضا نقل شد، یعنی مقدار ضربات در تعزیر بین یازده تا سی و نه ضربه تازیانه میباشد.
ممکن است بتوان توجیه دیگری برای بیان اختلاف اخبار در خصوص مقدار تعزیر ارائه داد. به این معنی که تفاوت مقدار ضربات در تعزیر به تفاوت جرایم و مجرمان برحسب موقعیت و حسن یا سوء سابقه بستگی داشته و یا آنکه منوط به مراتب تعزیر و شرایط زمانی و مکانی و... باشد، تعزیر نیز امر تعبدی محض نیست تا مانند حد مقداری معین و مشخص داشته باشد، بلکه چنانکه بارها گفته شد مراد از اجرای تعزیر تأدیب شخص و تنبه جامعه است. بنابراین با مختلف شدن جهات تعزیر، مقدار ضربات در آن نیز متفاوت میشود. بدین گونه باید روایات مختلفة المضمون را بر جهات وفق الذکر حمل نمود. گویا فرمایش پیامبر(ص) و ائمه (ع) در هر یک از این احادیث در واقع ارشادی و به اصطلاح راهنمای پرسشگران به مرتبه خاصی از تعزیر است. چنانکه امام صادق (ع) طبق صحیحه حماد در این باره فرمود: مقدار تعزیر برحسب صلاحدید والی و با توجه به نوع گناه و میزان قوه بدنی مجرم تعیین میگردد.علی قدر ما یراه الوالی من ذنب الرجل و قوة بدنه. (وسائل 584/18، ابواب بقیة الحدود، باب 10، حدیث 3)
البته والی نمی تواند مقدار ضربات را در تعزیر بیشتر از ضربات در حد جاری سازد. بلکه حتی به مقدار حد همان گناه هم نمی تواند بر متهم تازیانه بزند. چنانکه روایت معتبر سکونی از امام صادق (ع) و آن حضرت از پدرانش بر این نکته دلالت دارد.
.jpg)
