صفحه ۵۳۴

برای ما روشن نیست که از چه رو مؤلف این کتاب بالاترین تعداد ضربات را در حد حر و کمترین آن را در حد بنده تفسیر نموده است؛ وی سپس می‎گوید:

"بلکه گاهی گفته می‎شود که: تعزیر چه در مورد شخص آزاد یا برده و در هر گناهی نباید به اندازه تعداد ضربات در کمترین حدود آن صنف برسد. که تعداد ضربات حد برای فرد آزاد (حر) هفتادوپنج ضربه و برای بنده (مملوک) چهل ضربه است. همچنین گفته شده است که: میزان ضربات در تعزیر گناهانی که با زنا مناسبت دارند نباید به اندازه تعداد ضربات در حد زنا برسد، و نیز تعداد ضربات در گناهانی که با قذف و شرب خمر تناسب دارد نباید به اندازه تعداد ضربات حد در آن گناهان برسد؛ و در مورد گناهانی که گناه مشابه و مناسبی که حد داشته باشد ندارند، نباید تعداد ضربات در آنها به میزان ضربات کمترین حد که هفتاد و پنج ضربه که "حد قواد" است برسد. و این قول را در کتاب مسالک از شیخ طوسی و از فاضل در مختلف حکایت کرده است."جواهر ‏448/41

6- نووی در کتاب منهاج که در فقه شافعیه نگاشته شده می‎گوید:

"اگر متخلفی را تعزیر کنند، در مورد بنده باید از بیست تازیانه و در مورد آزاد از چهل ضربه تازیانه کمتر باشد؛ و برخی در مورد فرد آزاد هم بیست ضربه تازیانه را ذکر کرده اند، و اجرای این تعداد ضربات در تمام گناهان بنابر قول اصح یکسان است."منهاج 535/

7- در کتاب مغنی نوشته ابن قدامه حنبلی آمده است:

"درباره مقدار ضربات در تعزیر از احمد نقل قولهای مختلفی صورت گرفته است؛ بنابر روایتی از او میزان تعزیر از ده ضربه بیشتر نیست و احمد خود در بعضی مواقع بر آن تصریح کرده و اسحاق نیز با تکیه بر روایتی که ابوبرده آن را از پیامبر(ص) نقل نموده این قول را پذیرفته است. ابوبرده نقل می‎کند که پیامبر(ص) فرمود: کسی را بیشتر از ده ضربه شلاق نمی زنند مگر در اجرای حدی از حدود الهی. علما نیز بر این حدیث اتفاق دارند. روایت دوم که خرقی آن را ذکر کرده با عبارت "لا یبلغ به الحد" آمده است... و احتمال دارد که منظور احمد و خرقی از آن چنین باشد که با ارتکاب هر جرمی، مقدار ضربات در تعزیر به اندازه تعداد ضربات حد در همان گناه نمی رسد؛ و می‎تواند در گناهان غیر همجنس و نامتناسب با آن گناهان، تعداد ضربات افزون از

ناوبری کتاب