صفحه ۴۸۶

2- در قاموس آمده است:

"العزر" یعنی ملامت و سرزنش، عزره یعزره و عزروه، "التعزیر": زدن و تنبیه کمتر از حد یا زدن بسیار شدید می‎باشد و به معنای تفخیم و تعظیم که ضد ملامت و سرزنش است نیز آمده است.قاموس 278/

3- در لسان العرب ذیل واژه تعزیر می‎گوید:

"العزر" یعنی سرزنش و ملامت، و عزره یعزره عزرا و عزره: وی را رد کرد، از کاری بازداشت، و "العزر و التعزیر" به مفهوم تنبیه کمتر از حد است؛ زیرا تعزیر باعث جلوگیری مجرم از ارتکاب به گناه می‎شود... برخی گویند: تعزیر شدیدترین نوع تنبیه است. و "عزره": ضربه ذلک الضرب، او را با شدیدترین نوع زدن تنبیه کرده است. العزر به معنای جلوگیری کردن و نیز به معنای بازداشتن و پای بند کردن به دیانت و واداشتن به انجام فرایض و احکام به کار رفته است. اصل تعزیر به معنای "تأدیب" است، و لذا به تنبیه کمتر از حد "تعزیر" گویند، چون این نیز نوعی ادب کردن است. واژه "تعزیر" از اضداد بوده و به معنای تفخیم و تعظیم نیز به کار رفته است.لسان العرب ‏561/4_562

4- راغب در مفردات گوید:

"تعزیر به مفهوم نصرت و یاری کردن همراه با احترام می‎باشد؛ در قرآن آمده است: "و تعزروه و عزرتموهم". و نیز تعزیر تنبیهی کمتر از حد می‎باشد، که مرجع این معنا همان معنای اول است؛ زیرا هدف از اجرای این نوع تنبیه در واقع تأدیب بوده که نوعی یاری محسوب می‎شود. در حالی که معنای اول، یاری کردن به وسیله از بین بردن عناصری است که به او زیان می‎رساند.

و معنای دوم یاری کردن فرد است با منع فرد از نزدیک شدن به عوامل زیانبخش. پس جدا کردن فرد از چیزی که به او ضرر می‎رساند نوعی یاری محسوب می‎شود و پیامبر(ص) هم با در نظر داشتن این معنا فرموده است:

"برادرت را خواه ظالم و خواه مظلوم یاری کن. سؤال شد: اگر مظلوم باشد او را یاری می‎کنم ولی اگر ظالم باشد او را چگونه یاری دهم ؟ فرمود: او را از ستم کردن بازدار."مفردات راغب 345/

ناوبری کتاب