صفحه ۴۸۴

دیدگان چشم پوشی کنید."اقیلوا ذوی الهناة عثراتهم. (تحف العقول 58/)

با توجه به بیانات فوق روشن می‎شود که امام می‎تواند درباره برخی از حقوق الهی که در مورد آنها حد خاصی معین نشده، در صورت مصلحت و نیز در حالی که منجر به تجری متخلف نگردد، از اجرای تعزیر چشم پوشی کند؛ و می‎توان این نکته را از اطلاق آیات و روایات فراوانی که در خصوص عفو و اغماض از خطاها وارد شده استنباط کرد. ما نیز در جهت دهم از این جهات به بحث و گفتگو درباره آن خواهیم پرداخت.

جهت دوم: گسترش حکم تعزیر بر گناهان صغیره و کبیره

ظاهر عبارات کتابهای مبسوط، شرایع و قواعد بیانگر کلی بودن حکم مجازات در مورد هر عمل حرام اعم از صغیره یا کبیره است. اما در کتاب جواهر آمده است:

"برخی گفته اند: اجرای تعزیر مختص به گناهان کبیره است. بنابراین کسی که از گناهان کبیره اجتناب کند بر انجام گناه صغیره تعزیر نمی گردد؛ چون اجتناب از گناهان کبیره از بین برنده گناهان صغیره است؛ اما اگر کسی از انجام گناه کبیره خودداری نورزد، به خاطر گناهان صغیره ای که مرتکب شده تعزیر می‎گردد."جواهر ‏448/41

بی تردید نظر مرحوم صاحب جواهر در زمینه فوق به آیه شریفه ذیل می‎باشد:

"ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریمانساء (4)31/ اگر از گناهان کبیره ای که از آن نهی شده اید دوری گزینید، از گناهان شما می‎گذریم و شما را در مقام با شرافتی وارد می‎کنیم."

اگر بگویند: چون تعزیر در گناهان صغیره با وجود اجتناب از گناهان کبیره ثابت نشده، بنابراین می‎توان مطلقا قائل به عدم تعزیر در این گونه موارد شد، زیرا کسی قائل به تفاوت میان گناه صغیره در صورت اجتناب از گناه کبیره یا عدم آن نشده

ناوبری کتاب