او را ببوسد، یا به کسی دشنام داده یا او را مورد ضرب قرار دهد، در این گونه موارد امام آن فرد را تعزیر میکند."مبسوط 69/8
محقق در باب حدود از کتاب شرایع میگوید:
"هر کس مرتکب فعل حرامی شد یا از امر واجبی سر باز زد، بر امام است که او را تعزیر کند؛ و تعزیر در مورد چنین فردی نباید به اندازه حدود تعیین شده شرعی باشد، و تشخیص مقدار آن بر عهده شخص امام است. بنابراین نباید تعزیر فرد آزاد به اندازه حد فرد آزاد، و تعزیر برده به میزان حد برده برسد."شرایع 168/4 چند روز پیش شنیدم حاکم شرعی در بروجرد یک نفر را به دویست ضربه شلاق تعزیر کرده است، اصلا حداکثر "حد" صد ضربه است و دویست ضربه با هیچ یک از فتاوای شیعه منطبق نیست، فقط فقه مالکی میگوید بیش از صد ضربه اشکال ندارد، و استناد میکند به اینکه عمر به یک نفر سیصد تازیانه زد. از سوی دیگر هیچ یک از فقهای شیعه قائل نیستند که ضربه های شلاق در تعزیر به اندازه "حد" برسد؛ و چون که حد عبد نصف آزاد است، حداکثر حد آزاد "صد" و عبد "پنجاه" تازیانه است. (الف - م، ج 125/ درس)
در جواهر نیز آمده است:
"در مورد حکم فوق از نظر نص و فتوا هیچ اشکال و اختلاف نظری بین علما وجود ندارد."جواهر 448/41
علامه حلی در قواعد مینویسد:
"هر کس فعل حرامی را مرتکب شده یا واجبی را ترک کند، بر امام است که به هر اندازه صلاح میداند تا جایی که به اندازه "حد" نرسد او را تعزیر کند؛ در مورد آزاد کمتر از حد آزاد، و در مورد برده کمتر از حد برده."قواعد 262/2
بدیهی است که منظور محقق و علامه حلی محرماتی است که درباره آنها حدود معینی تعیین نشده است، و برای استدلال بر اصل حکم علاوه بر وضوح آن و عدم نقل خلاف از جانب فقها - چنانکه از جواهر نقل شد - دلایل زیر نیز دلالت دارند:
الف: سیره رسول اکرم (ص) و علی (ع) چنانکه موارد زیادی را در باب "حسبه" از
.jpg)
