صفحه ۴۵۹

41- حسبه بر فرمانروایان و کارداران

در باب پنجاه و دوم، حسبه بر فرمانروایان و کارداران را آورده و می‎نویسد:

"شایسته است که محتسب در مجالس امیران و کارداران حاضر شود و آنان را فرمان دهد که به مردم مهربانی و نیکی کنند و احادیثی را که در این باب وارد شده است به ایشان برخواند. چنانچه رسول خدا(ص) فرمود: "امیری که امور مسلمانان به دست اوست اگر کوشش نکند و پند ندهد به بهشت نخواهد رفت."ما من امیر یلی امرالمسلمین و لا یجهد لهم و ینصح الالم یدخل الجنة . و در روایت دیگری آمده: "بوی بهشت را دریافت نخواهد کرد." و باز آن حضرت (ص) فرمود: "هیچ فرمانروایی بر ده نفر امارت نخواهد کرد مگر اینکه در روز قیامت دست بر گردن احضار می‎شود تا حسابرسی شود که اعمالش او را آزاد خواهد کرد یا گرفتارش خواهد داشت."ما من امیر یؤمر علی عشرة الاو هو یاتی یوم القیامة مغلولة یده الی عنقه حتی یکون عمله هو الذی یطلقه او یوثقه. از این روایت استفاده می‎شود که اصل اولی در ریاست و حکومت مسؤولیت و گرفتاری است مگر اینکه در مقام عمل روشن شود که آیا وظیفه اش را انجام داده یا نه ! اینکه ما در بحث و درس عرض می‎کنیم این پست و مقامها اعتباری است و واقعا هم اعتباری است و وقتی انسان ازدنیا می‎رود جز وزر و وبال آن را به همراه نمی برد، برای این است که ما حق را زیر پا می‎گذاریم. حضرت علی (ع) با اشاره به لنگه کفش کهنه خود فرمود: "والله لهی احب الی من امرتکم الاان اقیم حقا او ادفع باطلا". و واقعا اگر انسان بتواند حقی را بپا دارد یا باطلی را از بین ببرد کاری کرده والاجز گرفتاری چیز دیگری نیست. می‎گویند: مرحوم "آخوند کاشی" که فرد فیلسوف و ملائی بوده و در اصفهان زندگی می‎کرده و تا آخر عمر ازدواج هم نکرد و در مدرسه زندگی می‎کرده و کراماتی از او نقل می‎کنند، چنانچه می‎گویند ایشان اصلا نمی خندیده تا اینکه یک روز می‎بینند به شدت می‎خندد، سبب خنده اش را پرسیدند فرمود: من به حمام رفته بودم به احترام من افراد داخل خزینه نمی شدند تا اینکه یک نفر به سرعت آمد و بدون توجه خواست وارد خزینه شود یکی به او گفت مگر نمی بینی عالم جلیل القدر در خزینه است ؟ آن شخص گفت: کی ؟ گفت: آخوند کاشی خسرالدنیا و الاخرة ! او فکر می‎کرد که مدح مرا می‎کند، خنده من از این است که نکند این سخن حقی بوده که بزبان این مرید جاری شده. (الف - م، جلسه 204 درس)

عمربن خطاب هر شب همراه شبگردها در شهر می‎گشت تا اگر خللی ببیند رفع کند، و می‎گفت: "اگر گوسفندی بر کناره فرات تلف شود از مسؤولیت آن در روز

ناوبری کتاب