صفحه ۴۵۳

دانش خود را تکمیل کند... .

و شایسته است که محتسب از طبیبان تعهدی را که بقراط از اطباء گرفت بگیرد، و نزد او سوگند یاد کنند که به کسی داروی زیانبخش ندهند و با سم ترکیب نکنند و داروی سقط جنین را به زنان و داروی قطع نسل را به مردان نگویند، و چون نزد مریض آیند از نگریستن به محارم چشم پوشند و رازها را فاش نسازند و هتک حرمت نکنند و از کارهایی که بر آنان نارواست بپرهیزند."معالم القربة 159/(=چاپ مصر 247).

در همین جا این نکته را باید یادآور شد که در این زمان و این عصر یکی از مسائل مهم و قابل توجه اجرت (ویزیت) پزشکان بخصوص پزشکان جراح است، که باید مراقب باشند همواره انصاف را به ویژه درباره معالجه بیچارگان و ضعفا رعایت کنند، و به حد کفاف اکتفا کنند و علم شریف و خدمات ارزشمند خود را به متاع فانی دنیا نفروشند، و بر محتسب است که در این زمینه همواره مراقبت کند و آنان را با موعظه و توبیخ و تهدید از اجحاف برحذر دارد.

35- حسبه بر مربیان اطفال

در باب چهل و ششم، حسبه بر مربیان اطفال را یادآور شده و می‎نویسد:

"تعلیم ارجمندترین پیشه هاست، رسول گرامی فرمود: "برترین شما کسی است که قرآن را فراگیرد و تعلیم دهد."خیرکم من تعلم القرآن و علمه.

در حدیث دیگر آمده است: "بهترین کسانی که بر زمین راه می‎روند معلمان هستند که چون دین کهنه شود آن را تازه می‎کنند."خیر من مشی علی الارض المعلمون الذین کلما خلق الدین جددوه. اشاره است به تحول زمان و مکان و کهنه شدن بعضی از فروع و مصادیق آن و به وجود آمدن مسائل جدید و فروع نو که باید معلمین یعنی مجتهدین زمان شناس آنها را از اصول ثابت و قطعی دین که همان محکمات هستند اجتهاد نمایند و به تعبیر معصوم (ع): علینا القاء الاصول و علیکم التفریع. (مقرر)

معلم باید از اهل صلاح و پاکدامن و امین و حافظ کتاب خدا و خوش خط و آشنا به

ناوبری کتاب