صفحه ۴۵۲

جراحان و شکسته بندان و فصادان (رگ زنها) و حجامان و ختنه کنندگان را آورده است؛ ایشان در مورد فصد می‎نویسد:

"کسی که فصد می‎کند باید به دانش و امانت معروف باشد و به تشریح اعضاء و رگها و عضلات و شریانها و چگونگی آنها کاملا آشنا باشد."

و درباره طب می‎نویسد:

"پزشکی علمی نظری و عملی است که در شریعت اسلام به منظور حفظ تندرستی و دفع بیماریها از این بدن شریف فراگیری آن مباح شمرده شده است.

در حدیث از پیامبرخدا(ص) روایت شده که فرمود: "خداوند دردی نیافریده مگر اینکه داروی آن را نیز آفریده است."ما انزل الله داء الا و انزل له دواء.

و نیز فرمود: ای مردم، مداوا کنید؛ زیرا خداوند هر دردی را شفایی مقرر فرموده است...."یا ایها الناس تداووا فان الله لم ینزل داء الاو انزل له شفاء.

پزشکی واجب کفایی است، اما در روزگار ما کسی از مسلمانان بدان نمی پردازد و بسا شهرهایی که طبیب ندارد جز اهل ذمه !... و طبیب کسی است که به چگونگی و ترکیب بدن و مزاج اعضاء و بیماریهای آن و علل و نشانه ها و داروهایی که آنها را بهبود می‎بخشد آگاه باشد... و هر کس چنین نباشد روا نیست که به معامله بیماران بپردازد و به شغلی که بدان آگاهی ندارد اشتغال ورزد... .

پیامبر خدا (ص): "هر که علم طب نداند و طبابت کند ضامن است."من تطبیب و لم یعلم منه طب قبل ذلک فهو ضامن. البته این روایت عامی است، در کتب شیعه هم شاید باشد من آن را پیدا نکردم، البته اگر طبیب حاذق و وارد باشد در صورت فوت مریض ضامن نیست "ما علی المحسنین من سبیل" و بهتر است قبل از عمل از مریض و ورثه او رضایت نامه بگیرد، که معمولا در بیمارستانها هنگام عمل جراحی این کار را می‎کنند، ولی اگر طبیب تقلبی باشد و طبابت کند بدون شک ضامن است.(الف - م، جلسه 203 درس).

و شایسته است که طبیبان هر شهری را پیشوایی باشد (شیخ الاطباء) چنانچه گفته اند: پادشاهان یونان در هر شهری حکیمی سرشناس می‎گماردند که طبیبان شهر را می‎آزمود، هر کدام را اندک مایه می‎یافت او را از معالجه بازمی داشت و فرمان می‎داد که

ناوبری کتاب