صفحه ۴۵۰

31- حسبه بر دامپزشکان

در باب چهلم، حسبه بر دامپزشکان را آورده و می‎نویسد:

"دامپزشکی دانشی بزرگوار است که حکما در نوشته های خود آن را شرح کرده و در باب آن کتابها نوشته اند.

معالجه بیماری حیوانات دشوارتر از معالجه بیماری انسان است؛ زیرا ستوران زبان بسته اند و بیماری و درد خود را نمی توانند بیان کنند. و بیماری آنها را با نظر و حس ظاهری و بررسی علل آن می‎توان فهمید.

پس دامپزشک باید به بیماری ستوران و معالجه آنها آگاه باشد و این شغل را کسی باید به عهده بگیرد که در فنون فصد (رگ زدن) و قطع و داغ کردن و نظایر آن صاحب خبرویت ویژه باشد، وگرنه موجب مرگ یا شکستگی ستور می‎شود و در این صورت ارش (تفاوت قیمت و کاهش بهای) آن را به طریق شرع باید بپردازد، و محتسب نیز او را تعزیر کند...

بیطار باید به بیماری ستور و آسیبهایی که به آنها می‎رسد و مردم به هنگام اختلاف درباره ستور به وی مراجعه می‎کنند آشنا باشد. یکی از حکیمان در کتاب بیطره (دامپزشکی) انواع بیماریهای ستور را 320 نوع گفته است که ما چند نوع از مشهورترین آنها را می‎آوریم...."معالم القربة 150/ (=چاپ مصر 234).

32- حسبه بر سمساران برده و کنیز و دلالان خانه و حیوانات

در باب چهل و یکم، حسبه بر سمساران (دلالان) برده و کنیز و ستور و خانه را متذکر شده و می‎نویسد:

"سمسار برده و کنیز باید از کسانی باشند که در نزد مردم به امانت و پاکدامنی و خویشتن داری و عدالت شناخته شده باشند؛ زیرا مردم کنیزان و بردگان خود را به ایشان می‎سپارند و آنان چه بسا کنیزان و بردگان را به خانه خود می‎برند...

و آنگاه که در کالای مورد معامله عیبی را یافت بر وی واجب است که آن را به

ناوبری کتاب