صفحه ۴۴۲

شهروندان به آن، چاره ای جز آن نیست و مانعی ندارد.امروز رسیدیگی به این گونه امور را شهربانی و شهرداریها به عهده دارند؛ سد معبر به اشکال مختلف آن، پارک کردن ماشین در محل های توقف ممنوع و... همه از این موارد است؛ حتی جشن و مراسمی که در کوچه و خیابانها می‎گیرند اگر مزاحم رفت و آمد مردم باشد خالی از اشکال نیست، مگر اینکه به گونه ای باشد که همه مردم راضی باشند. (الف - م، جلسه 202 درس)

و نیز محتسب به کسانی که چوب و کاه و سنگ و کبریت و شلغم و خربزه [و بارهای سنگین دیگری نظیر آن ] بر پشت چهارپایان خود حمل کرده و در محلهای فروش ایستاده اند دستور می‎دهد که آنها را از پشت حیوانات به زمین بگذارند؛ زیرا این باعث اذیت و آزار حیوان می‎گردد. و پیامبرخدا(ص) از آزار رساندن به حیوان در غیر چراگاه وی منع فرمود.

و نیز وی دستور می‎دهد که کاسبها و بازاریان محیط کسب و بازار را از آشغال و آلودگی ها و هرچه موجب زیان مردم است پاکیزه نموده و تمیز نگاه دارند؛ چرا که پیامبرخدا(ص) فرمود: لاضرر و لا ضرار، ضرر و زیان رساندن به خود و دیگران در اسلام نیست."معالم القربة 79/ (=چاپ مصر 136)

19- حسبه بر عفت عمومی و محل عبور و مرور زنان

"و جایز نیست کسی از روی پشت بامها و پشت پنجره ها به خانه های همسایگان نگاه کند.

و نیز مردان نباید در غیرموارد ضروری در راههایی که محل رفت و آمد زنان است بنشینند؛ و اگر کسی هر یک از این امور را مرتکب شود محتسب او را تعزیر می‎کند."معالم القربة 79/ (=چاپ مصر 136)

20- حسبه بر سنگ و ترازو و پیمانه و ذراع

در باب نهم و دهم کتاب مطالبی پیرامون شناخت ابزار توزین و اندازه گیریها [در آن زمان ] از قبیل: قنطار، رطل، مثقال، و ترازو و پیمانه و ذراع آورده و می‎نویسد:

"چون که اینها اساس معاملات هستند و اجناس مورد معامله با اینها سنجیده

ناوبری کتاب