صفحه ۴۴۱

"در راههای تنگ و باریک جایز نیست هیچ یک از بازاریان بنشینند [بساط پهن کنند] و یا اینکه پیشخوان خود را از کنار ستونهای مغازه به بیرون بکشند و قسمتی از جاده را اشغال کنند؛ زیرا این عمل تجاوز است و راه را بر رهگذارن تنگ می‎کند، پس محتسب باید این موانع را بردارد و از ایجاد آن جلوگیری کند؛ و همچنین است بیرون کردن سر ستونها و ایجاد جناح و نما و کاشتن درخت [که موجب اشغال قسمتی از جاده گردد] و نیز گذاشتن دکه در راههای تنگ و... جوینی گفته است: کاشتن درخت و گذاشتن دکه های بلند در کنار جاده ها به هیچ وجه جایز نیست و ربطی به باریکی و فراخی جاده ندارد؛ چرا که شب هنگام گاهی موجب برخورد افراد با آن می‎گردد و موجب ازدحام گله های ستوران می‎شود، علاوه بر اینکه بر اثر گذشت زمان ممکن است موجب مشتبه شدن امر و اشغال جاده و خیابان شود و آثار راه بودن از بین برود.

و نیز هر چیزی که باعث زیان و اذیت رهگذران گردد؛ و نیز بستن چهارپایان در کنار کوچه و خیابان [در زمان ما پارک نمودن ماشین ] عملی است ناپسند که باید از آن جلوگیری به عمل آید مگر به اندازه نیاز برای سوار و پیاده شدن؛ چرا که در استفاده از راهها همه شریک اند. و نیز جایز نیست ریختن زباله در کنار خیابان یا انداختن پوسته خربزه یا پاشیدن آب به حدی که باعث لغزش و افتادن عابرین گردد.

و نیز رها کردن آب ناودان پشت بام در کوچه های تنگ، که این باعث نجس شدن لباس و بسته شدن راه می‎گردد. و نیز رها کردن آب باران و گل و لای به حال خود در کوچه و خیابان بدون اینکه ممری برای آن درست کنند؛ که همه اینها اعمالی ناپسند و منکر است که محتسب باید مردم را بر رعایت آن وادار کند."معالم القربة 78/ (= چاپ مصر 135).

18- حسبه بر هیزم کشان و ستورداران

"محتسب سزاوار است از گذاشتن بارهای چوب و لنگه های کاه و مشکهای آب و جوالهای کود و خاکستر و بارهای تیغ و خار - در راههای عمومی که موجب پاره شدن لباس مردم می‎گردد - جلوگیری کند، و در صورت امکان آنها را به محل های وسیعی که مزاحمتی برای مردم ایجاد نمی کند منتقل کند؛ و در صورت عدم امکان، به خاطر نیاز

ناوبری کتاب