صفحه ۴۳۶

نشان دهد که اهل خانه بدین وسیله قصد تجاهر به فسق دارند، نمی تواند به خانه داخل شود بلکه از بیرون خانه به آنها هشدار می‎دهد و آنان را از معصیت بازمی دارد؛ زیرا در اینجا گناهی که آشکارا انجام می‎شود همان صداست و محتسب حق جلوگیری از همان مقدار را دارد و بیشتر از آن وظیفه او نیست.معالم القربة 32/ (چاپ مصر 84)

13- حسبه بر اهل ذمه

در باب چهارم کتاب، حسبه بر اهل ذمه را یادآور شده و مطالبی را در این زمینه آورده است که خلاصه آن این گونه است:

"سهل انگاری با اهل ذمه در امور دینی بسیار خطرناک است، خداوند متعال در کتاب خویش می‎فرماید: ای مؤمنان، دشمنان من و دشمنان خودتان را دوستان قلمداد مکنید و با آنان طرح دوستی نریزید، و من داناترم بدانچه در سینه های خویش مخفی کرده و یا آشکار نموده اید، و هر یک از شما این چنین کند بی گمان از راه درست منحرف شده است.یا ایها الذین آمنوا لا تتخذوا عدوی و عدوکم اولیاء تلقون الیهم بالمودة و انا اعلم بما اخفیتم و ما اعلنتم و من یفعله منکم فقد ضل سواء السبیل.

و در حدیث از پیامبراکرم (ص) وارد شده است که فرمود: "بی تردید یهود و نصارا را از جزیرة العرب بیرون می‎رانم تا آنجا که جز مسلمان در آن باقی نماند."لاخرجن الیهود و النصاری من جزیرة العرب حتی لاادع بها الامسلما.

و این یک اصل اسلامی است که در کمک نگرفتن از کفار بدان استناد شده، چه رسد به اینکه آنان بر گردنهای مسلمانان حکومت یابند! پس واجب است همواره محتسب در وضعیت اهل ذمه با دقت نظارت کند و آنان را به شرایطی که برایشان مقرر شده و آنچه خود را بدان ملتزم دانسته اند وادار کند، و اجازه ندهد که در گفتار و کردار خلاف آن را انجام دهند...

آنان از احداث معبد و کلیسا در کشورهای اسلامی ممنوع هستند و عمر در زمان خلافت خویش دستور داد همه معابد و کنیسه هایی را که پس از هجرت ایجاد شده بود خراب کنند و جز آنچه از پیش از اسلام به جای مانده بود فرونگذارند. و "عروه" را از "نجد" به "صنعا" فرستاد تا کلیساهای آنجا را خراب کند. و با قبطیان مصر برای

صفحه ۴۳۵ صفحه ۴۳۷
ناوبری کتاب