آیت‌الله منتظری

12- حسبه بر ابزارهای حرام و شراب

روایت شده که روزی عمر بالای منبر رسول خدا گفت: ای مردم، حرمت شراب هنگامی نازل شد که از پنج چیز گرفته می‎شد: از انگور و خرما و گندم و جو و کشمش، و شراب چیزی است که نیروی عقل انسان را از کار و فعالیت بازمی دارد؛ و رسول خدا(ص) در مورد شراب، ده نفر را (که در به دست آمدن شراب سهیم می‎باشند) لعنت فرستاده است.

دانشمندان دینی گفته اند: فروش آب انگور به کسی که از آن شراب می‎سازد مشمول جریان شراب سازی و حرام است، شافعی می‎گوید: این کار مکروه است، و تردیدی نیست که این امر اعانت بر معصیت می‎باشد و مثل آن است که اسلحه به راهزن و کافر حربی فروخته شود.

اگر مسلمانی که عاقل و بالغ است به اختیار خود شراب بخورد بر او حد جاری می‎شود... و بر کافر حربی و دیوانه و کودک حد جاری نمی شود... و بر کافر ذمی نیز واجب نیست حد جاری شود، زیرا او خوردن شراب را حرام نمی داند؛ و همچنین بر کسی که به زور وادار به خوردن شراب شده است حد زده نمی شود...

اما در مورد کسانی که اسباب و آلات لهو و لعب حرام از قبیل نی و تنبور و عود و چنگ و امثال اینها را آشکارا مورد استفاده قرار می‎دهند، محتسب وظیفه دارد که هیئت لهوی وسائل آنها را از بین ببرد به طوری که به چوب تبدیل شوند و از آنها بتوان برای کارهای دیگری غیر از لهو و لعب استفاده کرد و صاحبان آنها را نیز تأدیب می‎کند، و در صورتی که چوب آنها برای کار مشروعی استفاده دارد آنها را نمی شکند، وگرنه به طور کلی شکسته شده و از بین برده می‎شوند... و اگر خرده ریزهای آنها (اسباب