آیت‌الله منتظری

صورتی که تشخیص دهد این فرد چنین نیازی ندارد و می‎تواند به وسیله کارکردن و یا به وسیله پولی که دارد احتیاجات خود را برطرف کند، از تکدی و طلب صدقه بازداشته و تأدیب کند؛ و محتسب برای این کار شایسته تر از دیگران است؛ عمر نیز در مورد این گونه افراد به همین شکل عمل نمود.معالم القربة 29/ (چاپ مصر 79/)

همچنین اگر برخی از عالم نماها و منسوبین به علم، نظری مخالف نصوص ابراز داشته و به وسیله آن اتحاد مسلمین را به تفرقه و تشتت مبدل کرده و نظر علمای عصر خود را رد نماید، محتسب می‎تواند او را از ابراز چنین عقیده ای بازدارد؛ و اگر دست از بدعت گذاری برنداشته و توبه نکرد، دولت به منظور حفظ و حراست از بقای دین هر اقدامی را که صلاح بداند می‎تواند انجام دهد؛ و اگر بعضی از مفسرین قرآن کریم ظاهر قرآن را چنان تأویل کنند که موجب بدعت باشد، به او تکلیف می‎شود که از این معانی چشم پوشی کند، و یا اگر بعضی از راویان حدیث به تنهایی احادیثی را که دارای مضامین ناهموار بوده و نفوس مسلمین از قبول آن امتناع می‎ورزد روایت کند، محتسب وظیفه دارد که او را از چنین کاری باز دارد؛ و این در صورتی است که محتسب بتواند صحیح را از فاسد و حق را از باطل تمیز دهد... چون مداخله محتسب جاهل در چنین اموری ضررش بیشتر از نفع آن می‎باشد؛ و لذا گفته اند که: محتسب عامی و بی سواد جز در امور واضح و معلوم نمی تواند در امور دیگر مداخله نماید.معالم القربة 29/ (چاپ مصر 79/)

اما آنچه که مربوط به محظورات و چیزهایی است که از آن باید اجتناب کرد عبارت است از آنکه محتسب مردم را از مواردی که موجب شک و تهمت باشد بازدارد؛ رسول خدا(ص) فرموده است: "آنچه را که موجب شک و تهمت است فروگذار و بدانچه که موجب شک و تهمت نیست بپرداز."