صفحه ۴۲

است، از ثروتمندانشان بگیر و به نیازمندانشان بپرداز.

پس اگر آنان در این مورد از تو اطاعت کردند، بپرهیز از اینکه اموال ممتاز و مورد علاقه آنان را از چنگشان بیرون بیاوری؛ و از نفرین مظلوم برحذر باش؛ چراکه بین او و بین خداوند حجابی نیست.""فأخبرهم ان الله فرض علیهم الصدقة، تؤخذ من اغنیائهم، فان هم طاعوا لک بذلک فایاک و کرائم اموالهم، واتق دعوة المظلوم فانه لیس بینه و بین الله حجاب." (صحیح بخاری ‏73/3 کتاب المغازی، فرستادن ابوموسی و معاذ به یمن قبل از حجة الوداع.)

از این روایت آشکار می‎گردد که اگر مسلمان مکلف، واجبات مالی خود را پرداخت نمود تعدی و تجاوز به سایر اموال او از شدیدترین نمونه های ظلم است.

7- در روایت دیگری آمده است که آن حضرت (ص) هنگامی که معاذ را [به یمن ] فرستاد سفارش و وصیت هائی به او نمود آنگاه به وی فرمود:

"کارها را آسان کن نه مشکل و مردم را دلخوش کن نه بیزار."ان رسول الله (ص) حین بعث معاذا اوصاه و عهد الیه ثم قال له: یسر و لاتعسر، و بشر و لاتنفر. (سیره ابن هشام ‏237/4)

8 - و آنگاه که پیامبراکرم (ص) عمرو بن حزم را به عنوان والی بر قبیله بنی حارث فرستاد تا فقاهت در دین و سنت و معالم اسلام را به آنان بیاموزد و واجبات مالی آنان را گردآوری کند، ضمن مکتوبی عهدنامه ذیل را به عنوان دستورالعمل برای وی نگاشت:

بسم الله الرحمن الرحیم

این بیانی است از سوی خدا و رسول او، یا ایها الذین امنوا اوفوا بالعقود.

عهدنامه ای است از محمد نبی، پیامبرخدا(ص) به عمرو بن حزم آنگاه که او را به یمن اعزام می‎داشت؛ او را به تقوای الهی و اجرای همه دستورات خدا فرمان می‎دهد، که خداوند با تقوا پیشگان و نیکوکاران است. به او فرمان می‎دهد همان گونه که خداوند امر فرموده، همواره طرفدار حق باشد و مردم را به نیکی بشارت داده و به انجام آن مأمور کند و به مردم قرآن را تعلیم داده و به مسائل آن آشنا کند، و آنان را از منکرات باز دارد. و اینکه انسانی جز با طهارت به قرآن دست نزند، و مردم را به اموری که به سود یا زیان آنان است آگاه کند، و در انجام حق با مردم همراهی کند، و در ستمگریها بر آنان سخت

ناوبری کتاب