آیت‌الله منتظری

ای کاسبها از خدا بترسید. و تجار وقتی صدای آن حضرت را می‎شنیدند هرچه در دست داشتند به زمین گذاشته و از صمیم قلب متوجه فرمایشات حضرتش می‎گشتند که می‎فرمود: طلب خیر را - بر همه چیز - مقدم دارید، با سهل المعامله بودن و آسان گرفتن - در خرید و فروش به اموالتان - برکت دهید و با خریداران با مهربانی و شفقت برخورد کنید، (اخلاق) خود را با بردباری زینت دهید و از قسم خوردن دوری جسته و از دروغگویی دور باشید، از ظلم کناره جویی کرده و با ستمدیدگان با عدل و انصاف برخورد کنید، اطراف ربا نگردید، و در اندازه گیری و وزن کردن کم نگذاشته و از مقدار آن کم نکنید، و اجناس مردم را بی ارزش و حقیر و کم مقدار نسازید، و خود را از مفسدین روی زمین قرار ندهید.

و بدین نحو به تمام بازارها یکی پس از دیگری سر می‎زدند و سپس برمی گشتند و برای رسیدگی به مراجعات مردم آماده شده و در جایگاه خود می‎نشستند."کان امیرالمؤمنین (ع) عندکم بالکوفه یغتدی کل یوم بکرة من القصر فیطوف فی اسواق الکوفة سوقا سوقا، و معه الدرة علی عاتقه و کان لها طرفان، و کانت تسمی السبیبة فیقف علی اهل کل سوق فینادی: یا معشر التجار، اتقوا الله. فاذا سمعوا صوته القوا ما بایدیهم و ارعوا الیه بقلوبهم و سمعوا بآذانهم فیقول: قدموا الاستخارة، و تبرکوا بالسهولة، و اقتربوا من المبتاعین، و تزینوا بالحلم، و تناهوا عن الیمین، و جانبوا الکذب، و تجافوا عن الظلم، و انصفوا المظلومین، ولاتقربوا الربا، و اوفوا الکیل و المیزان، و لاتبخسوا الناس اشیائهم، و لاتعثوا فی الارض مفسدین. فیطوف فی جمیع اسواق الکوفة ثم یرجع فیقعد للناس؛ و روی عن الصدوق بسنده عن محمد بن قیس عن ابی جعفر(ع) نحوه. (وسائل ‏284/12، آداب تجارت، باب 2، حدیث 1)

مرحوم صدوق با سند خود از محمد بن قیس از امام باقر(ع) نظیر همین روایت را نقل کرده است.من لا یحضره الفقیه ‏120/3 و چاپ اسلامیه

در حاشیه فروع کافی آمده است که "سبیبه" یعنی دو شقه و دو تکه، و چون تازیانه حضرت دو سر و دو شعبه داشت بدین جهت به آن سبیبه می‎گفتند.فروع کافی ‏151/5، کتاب المعیشة، باب آداب التجاره.

و "ارعوا الیه بقلوبهم" از "ارعیته سمعی" گرفته شده و به معنی گوش فرا دادن است.