صفحه ۳۶۸

از بنی اسرائیل کافر شدند از زبان داود و عیسی بن مریم مورد لعن قرار گرفتند، این به خاطر معصیت و تجاوزگری آنان بود، اینان از اعمال زشتی که مرتکب می‎شدند نهی از منکر نمی کردند."ان الله لا یعذب العامة بذنب الخاصة - وذکر الحدیث الاول - ثم قال: و قال: لایحضرن احدکم رجلا یضربه سلطان جائر ظلما و عدوانا و لا مقتولا و لا مظلوما اذا لم ینصره، لان نصرته علی المؤمن فریضة واجبة اذا هو حضره، و العافیة اوسع ما لم تلزمک الحجة الظاهرة . قال: و لما جعل التفضل فی بنی اسرائیل جعل الرجل منهم یری اخاه علی الذنب، فینهاه فلا ینتهی، فلا یمنعه ذلک ان یکون اکیله و جلیسه و شریبه، حتی ضرب الله - عزوجل - قلوب بعضهم ببعض و نزل فیهم القرآن حیث یقول - عزوجل - لعن الذین کفروا من بنی اسرائیل علی لسان داود و عیسی بن مریم ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون، کانوا لایتناهون عن منکر فعلوه. الایة . (وسائل ‏408/11، ابواب امر و نهی، باب 4، حدیث 2)

3- در مرفوعه محمد بن سنان از امام صادق (ع) منقول است که فرمود:

"هیچ قومی بر منکری که در مقابل آنان انجام می‎گیرد صحه نگذاشته مگر اینکه گمان می‎رود خداوند عذاب کسی که گناه کار است را شامل همه آنان گرداند."ما اقر قوم بالمنکر بین اظهرهم لا یغیرونه الااوشک ان یعمهم الله بعقاب من عنده. (وسائل ‏408/11، ابواب امر و نهی، باب 4، حدیث 3)

4- در مسند احمد به سند وی از عدی روایت شده که گفت: از پیامبرخدا(ص) شنیدم که می‎فرمود:

"همانا خداوند - عزوجل - توده مردم را به عمل مسؤولین عذاب نمی کند مگر اینکه آنان در پیش روی خود منکر را مشاهده کنند و قدرت بر نهی از منکر داشته باشند ولی نهی از منکر نکنند، که در این صورت خداوند عامه و خاصه [مسؤول و غیر مسؤول ] را مورد عذاب قرار خواهد داد."ان الله - عزوجل - لا یعذب العامة بعمل الخاصة حتی یروا المنکر بین ظهرانیهم و هم قادرون علی ان ینکروه فلا ینکروه، فاذا فعلوا ذلک عذب الله الخاصة و العامة . (مسند احمد ‏192/4)

و روایات دیگری که بر همین مضمون وارد شده است.

از این روایات استفاده می‎شود که تکلیف مردم در مقابل کسی که آشکارا گناه می‎کند بیشتر است، و واجب است در مقابل کارگزاران فاسد قیام کنند اگرچه آنان دارای سلطه و قدرت باشند و در نهایت به مبارزه و برخورد رویارو کشیده شود. و

ناوبری کتاب