صفحه ۳۵۵

و اما آنچه در تفسیر درالمنثور آمده به نقل از ابن ابی حاتم از امام باقر(ع) در تفسیر آیه شریفه "کنتم خیر امة اخرجت للناس" که فرمود: "مراد اهل بیت پیامبر(ص) هستند"در المنثور 64/2 لابد از باب بیان مصداق و تطبیق است؛ چرا که آنان (ع) مصادیق کامله این امت هستند. و فعل "کنتم - بودید" که در آیه آمده، برخی گفته اند زایده است و برای تأکید آمده، برخی نیز گفته اند مراد این است که شما در لوح محفوظ بهترین امت بودید، یا شما بهترین امت بودید که در کتابهای گذشتگان آمدن شما بشارت داده شده بود.

پس از ظاهر این سه آیه استفاده می‎شود که این فریضه عام است بر عهده همه مسلمانان در حد سایر فرایض.

دسته دوم:

4- ولتکن منکم امة یدعون الی الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون آل عمران (3)104/ باید از شما مسلمانان جمعیتی باشند که مردم را به نیکی و صلاح دعوت کنند و مردم را به نیکوکاری امر کرده و از بدکاری باز دارند و هم اینان رستگارانند.

برخی گفته اند: سیاق این آیه این است که وجوب این دو وجوب کفایی است. ولی ظاهرا چون خطاب در این آیه متوجه همه مسلمانان است، آنچه از آن استفاده می‎شود این است که بر همه مسلمانان واجب است که دسته ای را برای انجام این امر مهم اختصاص دهند، و این مؤید همان نظر پیشین ماست - که گفتیم: وظیفه تشکیل دولت و حکومت به عهده همه است و همه مورد خطاب هستند اگرچه اداره وظایف حکومت که انجام برخی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر هم از آن جمله است به عهده حکومت است - و این مطلبی است شایان توجه.

البته احتمال می‎رود از آیه شریفه ای که پس از این آیه قرار گرفته یعنی آیه: "کنتم

ناوبری کتاب