صفحه ۳۴۷

امر به معروف و نهی از منکر طبق اطلاق خود و به مفهوم وسیع آن از قویترین دلائل بر وجوب تأسیس دولت عادله و حکومت حقه اسلامی است، که می‎توان بدانچه در آنجا نگاشته آمد مراجعه نمود.

جهت سوم: آیا وجوب امر به معروف و نهی از منکر وجوب عینی است یا کفایی ؟

ما پیش از این به نقل از کتاب نهایه شیخ خواندیم که وجوب این دو وجوب عینی است، و هم ایشان در کتاب اقتصاد می‎فرمایند:

"در کیفیت وجوب این دو اختلاف است، بیشتر فقها می‎گویند: اینها واجب کفایی هستند که اگر برخی افراد به اقامه آن همت گماشتند از سایرین ساقط است، و دسته ای دیگر می‎گویند: وجوب اینها وجوب عینی است، و به نظر من این نظر قویتر است، به خاطر عموم آیات قرآن و روایاتی که در این زمینه رسیده است."اقتصاد 147/، فصل فی الامر بالمعروف و النهی عن المنکر

در کتاب شرایع ابتدا به وجوب کفایی بودن این دو فتوا داده شده، آنگاه وجوب عینی بودن "اشبه" قلمداد شده، یعنی با قواعد و اطلاقات تناسب بیشتری دارد.شرایع 341/1

در کتاب جواهر به نقل از سید [مرتضی ] و حلبی [ابوالصلاح ] و قاضی و حلی و فاضل و شهیدین و جمعی دیگر می‎نویسد: وجوب این دو وجوب کفایی است، و به نقل از شیخ و ابن حمزه و فخرالاسلام و برخی دیگر آورده که: وجوب این دو وجوب عینی است.جواهر ‏359/21

در کتاب مختلف علامه از سید مرتضی منقول است که: ایشان برای وجوب کفایی بودن این گونه استدلال فرموده:

ناوبری کتاب